Próbny egzamin ósmoklasisty z matematyki - CKE 2018
Zadanie 1. (1pkt) Firma przesyłkowa korzysta z paczkomatów do samodzielnego nadawania i odbierania przesyłek przez klientów. Maksymalne wymiary prostopadłościennej paczki, którą można nadać za pośrednictwem tej firmy, wynoszą \(38cm\times41cm\times64cm\), a masa przesyłki nie może być większa niż \(25\) kg. W tabeli zapisano wymiary i masę czterech paczek.
Które z tych paczek mogą być nadane przez paczkomat tej firmy?
A. Tylko \(1\), \(2\) i \(4\)
B. Tylko \(2\) i \(3\)
C. Tylko \(3\)
D. Tylko \(2\) i \(4\)
E. Tylko \(4\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Odrzucenie paczek ze względu na wymiary.
Z zapisu \(38cm\times41cm\times64cm\) wynika, że aby paczka mogła zostać nadana, to długości poszczególnych boków prostopadłościanu mogą mieć maksymalnie:
Pierwszy bok: \(38cm\)
Drugi bok: \(41cm\)
Trzeci bok: \(64cm\)
Z zaprezentowanych paczek tych warunków nie spełnia paczka pierwsza, bo jej trzeci bok ma długość \(66cm\). To oznacza, że pierwszą paczkę musimy odrzucić i w dalszej części zadania interesować nas będą póki co jedynie paczki numer \(2,3,4\).
Krok 2. Odrzucenie paczek ze względu na wagę.
Oprócz odpowiednich wymiarów nasze paczki muszą mieć jeszcze odpowiednią wagę. Maksymalna dopuszczalna waga wynosi \(25kg\) i widzimy, że trzecia paczka jest zbyt ciężka, a to oznacza, że jej także nie możemy nadać przez paczkomat.
Krok 3. Wybór paczek, które możemy nadać przez paczkomat.
Po analizie wykonanej w kroku pierwszym i drugim możemy stwierdzić, że kryterium wymiarów oraz wagi spełniają jedynie paczki numer \(2\) oraz \(4\).
Zadanie 2. (1pkt) Poniżej zamieszczono fragment etykiety z jogurtu o masie \(150g\).
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Zjedzenie całego jogurtu dostarcza organizmowi około \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\) wapnia.
A. \(167mg\)
B. \(250mg\)
Zjedzenie całego jogurtu dostarcza organizmowi \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\) razy więcej białka niż witaminy B2.
C. \(18,4\)
D. \(18\;400\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
W \(100g\) jogurtu mamy \(167mg\) wapnia. Nasz jogurt ma \(150g\), zatem możemy ułożyć następującą proporcję:
Skoro w \(100g\) jogurtu jest \(167mg\) wapnia
To w \(50g\) jogurtu jest \(83,5mg\) wapnia
Więc w \(150g\) jogurtu jest \(250,5mg\) wapnia
To oznacza, że zjedzenie całego jogurtu dostarcza organizmowi około \(250mg\) wapnia.
Krok 2. Rozwiązanie drugiej części zadania.
Chcąc policzyć ile razy więcej jest białka niż witaminy B2 nie musimy przeliczać poszczególnych wartości na \(150g\) jogurtu. Wystarczy nam informacja jak to wygląda w przeliczeniu na \(100g\).
W \(100g\) jogurtu mamy \(4,6g=4600mg\) białka oraz \(0,25mg\) witaminy B2. To oznacza, że białka jest \(4600mg:0,25mg=18400\) razy więcej niż witaminy B2.
Zadanie 3. (1pkt) Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
\(120\%\) liczby \(180\) to tyle samo, co \(180\%\) liczby \(120\).
\(20\%\) liczby \(36\) to tyle samo, co \(40\%\) liczby \(18\).
Odpowiedź
1) PRAWDA
2) PRAWDA
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
\(120\%\) możemy zamienić na ułamek dziesiętny \(1,2\). Analogicznie \(180\%\) możemy zamienić na ułamek dziesiętny \(1,8\). W związku z tym:
\(120\%\) liczby \(180\) jest równe \(1,2\cdot180=216\)
\(180\%\) liczby \(120\) jest równe \(1,8\cdot120=216\)
Wyszły nam jednakowe wyniki, zatem pierwsze zdanie jest prawdą.
Krok 2. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
\(20\%\) możemy zamienić na ułamek dziesiętny \(0,2\). Analogicznie \(40\%\) możemy zamienić na ułamek dziesiętny \(0,4\). W związku z tym:
\(20\%\) liczby \(36\) jest równe \(0,2\cdot36=7,2\)
\(40\%\) liczby \(18\) jest równe \(0,4\cdot18=7,2\)
Wyszły nam jednakowe wyniki, zatem drugie zdanie jest prawdą.
Zadanie 4. (1pkt) Liczba \(x\) jest najmniejszą liczbą dodatnią podzielną przez \(3\) i \(4\), a liczba \(y\) jest największą liczbą dwucyfrową podzielną przez \(2\) i \(9\). Najmniejsza wspólna wielokrotność liczb \(x\) i \(y\) jest równa:
A. \(72\)
B. \(108\)
C. \(180\)
D. \(216\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Wyznaczenie wartości liczby \(x\).
Musimy ustalić jaka liczba jest najmniejszą liczbą podzielną jednocześnie przez \(3\) i \(4\). Taką liczbą jest oczywiście \(12\). Jeśli tego nie dostrzegamy, to możemy wypisać sobie kilka początkowych wielokrotności liczb \(3\) oraz \(4\) i sprawdzić jaka liczba będzie pierwszą, która się powtórzy:
$$W_{3}=\{3,6,9,12...\} \\
W_{4}=\{4,8,12...\}$$
Krok 2. Wyznaczenie wartości liczby \(y\).
Liczba \(y\) jest największą liczbą dwucyfrową podzielną przez \(2\) i \(9\). Tutaj możemy wykazać się sprytem, bowiem największą liczbą dwucyfrową podzielną przez \(9\) jest \(99\), ale niestety \(99\) nie jest podzielne przez \(2\). W związku z tym kolejną liczbą do sprawdzenia byłaby liczba o \(9\) mniejsza, czyli \(90\) i ta z kolei jest podzielna zarówno przez \(9\) jak i przez \(2\), zatem to jest ta poszukiwana przez nas liczba.
Krok 3. Wyznaczenie najmniejszej wspólnej wielokrotności liczb \(x\) oraz \(y\).
Wiemy już, że \(x=12\) oraz \(y=90\). Naszym zadaniem jest teraz wyznaczenie najmniejszej wspólnej wielokrotności (NWW). Oczywiście możemy to wyznaczyć ręcznie, wypisując sobie poszczególne wielokrotności i sprawdzając która z nich będzie NWW, ale ponownie możemy postąpić nieco sprytniej. Patrząc się na odpowiedzi moglibyśmy odrzucić liczby \(72, 108\) oraz \(216\), bo nie są to wielokrotności liczby \(90\). Z tak prostej analizy została nam już tylko jedna odpowiedź i jest to \(180\), która jest najmniejszą wspólną wielokrotnością liczb \(12\) oraz \(90\).
Zadanie 5. (1pkt) Na rysunku przedstawiono fragment podłogi pokrytej kaflami w kształcie kwadratów o boku długości \(60cm\) i kaflami w kształcie jednakowych prostokątów (patrz rysunek I). Na podłodze tej położono prostokątny dywan (patrz rysunek II).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Dywan ma powierzchnię większą niż powierzchnia \(4\) kwadratowych kafli.
Dywan ma wymiary \(90cm\times120cm\).
Odpowiedź
1) FAŁSZ
2) FAŁSZ
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Musimy sprawdzić ile kafli znalazło się pod dywanem. Warto w tym celu sporządzić sobie rysunek pomocniczy, na którym zaznaczymy zajęte kafelki:
Sumując wszystkie części kafli wyjdzie nam, że dywan zajął \(3,75\) kafla, zatem zdanie jest fałszem.
Krok 2. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
Licząc po kaflach nasz dywan ma szerokość \(1,5\) kafla oraz długość \(2,5\) kafla. Skoro każdy kafel ma bok o długości \(60cm\), to znaczy że:
Szerokość dywanu jest równa \(1,5\cdot60cm=90cm\)
Długość dywanu jest równa \(2,5\cdot60cm=150cm\)
To oznacza, że drugie zdanie jest nieprawdą.
Zadanie 7. (1pkt) Monika poprawnie zaokrągliła liczbę \(3465\) do pełnych setek i otrzymała liczbę \(x\), a Paweł poprawnie zaokrąglił liczbę \(3495\) do pełnych tysięcy i otrzymał liczbę \(y\). Czy liczby \(x\) i \(y\) są równe?
Wybierz odpowiedź A (Tak) albo B (Nie) i jej uzasadnienie spośród 1, 2 albo 3.
początkowa liczba Moniki jest mniejsza od początkowej liczby Pawła.
cyfra tysięcy każdej z początkowych liczb jest taka sama.
otrzymane zaokrąglenia różnią się o \(500\).
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ustalenie wartości liczb \(x\) oraz \(y\).
Skoro Monika zaokrągliła liczbę \(3465\) do pełnych setek, to zgodnie z zasadami zaokrąglania musiała ją zaokrąglić w górę, zatem z takiego zaokrąglenia otrzymała liczbę \(x=3500\).
Skoro Paweł zaokrąglił liczbę \(3495\) do pełnych tysięcy, to zgodnie z zasadami zaokrąglania musiał ją zaokrąglić w dół, przez co otrzymał on liczbę \(y=3000\).
Krok 2. Wybór właściwej odpowiedzi.
Z naszej analizy wynika, że otrzymane przez Monikę i Pawła liczby nie są równe, a otrzymane zaokrąglenia różnią się o \(3500-3000=500\). Z tego też względu prawidłową odpowiedzią jest "Nie, ponieważ otrzymane zaokrąglenia różnią się o \(500\)".
Zadanie 10. (1pkt) Do gry planszowej używane są dwa bączki o kształtach przedstawionych na rysunkach. Każdy bączek po zatrzymaniu na jednym boku wielokąta wskazuje liczbę umieszczoną na jego tarczy. Na rysunku \(I\) bączek ma kształt pięciokąta foremnego z zaznaczonymi liczbami od \(1\) do \(5\). Na rysunku \(II\) bączek ma kształt sześciokąta foremnego z zaznaczonymi liczbami od \(1\) do \(6\).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Prawdopodobieństwo otrzymania liczby większej niż \(3\) na bączku z rysunku \(I\) jest większe niż \(\frac{1}{2}\).
Uzyskanie nieparzystej liczby na bączku z rysunku \(I\) jest tak samo prawdopodobne, jak uzyskanie nieparzystej liczby na bączku z rysunku \(II\).
Odpowiedź
1) FAŁSZ
2) FAŁSZ
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Na pierwszym bączku mamy pięć różnych liczb: \(1,2,3,4,5\). Nas interesuje wylosowanie liczby większej niż \(3\), czyli interesują nas dwa wyniki: \(4\) oraz \(5\). Skoro interesują nas dwa wyniki z pięciu możliwych, to prawdopodobieństwo wylosowania liczby większej niż \(3\) jest równe \(\frac{2}{5}\). To oznacza, że to prawdopodobieństwo jest mniejsze niż \(\frac{1}{2}\), czyli pierwsze zdanie jest fałszem.
Krok 2. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
Na pierwszym bączku mamy pięć liczb, a trzy z nich to liczby nieparzyste. W związku z tym prawdopodobieństwo wylosowania liczby nieparzystej jest równe \(\frac{3}{5}\).
Na drugim bączku mamy sześć liczb, a trzy z nich to liczby nieparzyste. W związku z tym prawdopodobieństwo wylosowania liczby nieparzystej jest równe \(\frac{3}{6}=\frac{1}{2}\).
To oznacza, że prawdopodobieństwa są różne, czyli drugie zdanie jest fałszem.
Zadanie 12. (1pkt) W trójkącie \(ABC\) największą miarę ma kąt przy wierzchołku \(C\). Miara kąta przy wierzchołku \(A\) jest równa \(48°\), a miara kąta przy wierzchołku \(B\) jest równa różnicy miary kąta przy wierzchołku \(C\) oraz miary kąta przy wierzchołku \(A\).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Kąt przy wierzchołku \(B\) ma miarę \(48°\).
Trójkąt \(ABC\) jest prostokątny.
Odpowiedź
1) FAŁSZ
2) PRAWDA
Wyjaśnienie:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Aby ocenić prawdziwość obydwu zdań najprościej będzie sporządzić rysunek pomocniczy, na którym zamieścimy informacje z treści zadania:
Krok 2. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Na podstawie rysunku spróbujmy obliczyć miary poszczególnych kątów. Wiedząc, że suma miar kątów w trójkącie jest równa \(180°\) możemy zapisać, że:
$$48°+α+β=180° \\
48°+α+α-48°=180° \\
2α=180° \\
α=90°$$
W pierwszym pytaniu mamy stwierdzić jaka jest miara kąta przy wierzchołku \(B\), a będzie ona równa zgodnie z rysunkiem:
$$β=α-48° \\
β=90°-48° \\
β=42°$$
Pierwsze zdanie jest więc fałszem.
Krok 3. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
W obliczeń wykonanych w drugim kroku wyszło nam, że kąt przy wierzchołku \(C\) ma miarę \(90°\), zatem prawdą jest, że ten trójkąt jest prostokątny.
Zadanie 14. (1pkt) Cztery jednakowe drewniane elementy, każdy w kształcie prostopadłościanu o wymiarach \(2cm\times2cm\times9cm\), przyklejono do metalowej płytki w sposób pokazany na rysunku \(I\).
W ten sposób przygotowano formę, którą wypełniono masą gipsową, i tak otrzymano gipsowy odlew w kształcie prostopadłościanu, pokazany na rysunku \(II\).
Uzupełnij zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Objętość drewna, z którego zbudowano formę, jest równa \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\):
A. \(144cm^3\)
B. \(36cm^3\)
Objętość gipsowego odlewu jest równa \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\):
C. \(162cm^3\)
D. \(98cm^3\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Każdy prostopadłościan, którego użyliśmy do zbudowania formy ma wymiary \(2cm\times2cm\times9cm\), zatem objętość każdego takiego elementu wynosi:
$$V=abc \\
V=2cm\cdot2cm\cdot9cm \\
V=36cm^3$$
Z racji tego, iż do konstrukcji użyliśmy czterech takich elementów, to objętość drewna z którego zbudowano formę jest równa:
$$V=4\cdot36cm^3=144cm^3$$
Krok 2. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Musimy wyznaczyć wymiary naszego odlewu gipsowego. Z wysokością nie ma problemu, widzimy wyraźnie że będzie to \(2cm\), ale potrzebna nam jest jeszcze długość i szerokość tego odlewu. Najprościej będzie wyznaczyć te wartości na rysunku pomocniczym:
Skoro odlew ma wymiary \(7cm\times7cm\times2cm\), to jego objętość będzie równa:
$$V=7cm\cdot7cm\cdot2cm=98cm^3$$
Zadanie 15. (1pkt) Na rysunkach przedstawiono ostrosłup prawidłowy i graniastosłup prawidłowy. Wszystkie krawędzie obu brył są jednakowej długości.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Suma długości wszystkich krawędzi ostrosłupa jest większa niż suma długości wszystkich krawędzi graniastosłupa.
Całkowite pole powierzchni ostrosłupa jest większe niż całkowite pole powierzchni graniastosłupa.
Odpowiedź
1) FAŁSZ
2) FAŁSZ
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Ostrosłup ma \(8\) krawędzi, natomiast graniastosłup ma \(9\) krawędzi. Skoro każda z krawędzi ma jednakową długość, to suma wszystkich krawędzi ostrosłupa jest na pewno mniejsza niż suma suma długości wszystkich krawędzi graniastosłupa. Zdanie jest więc fałszem.
Krok 2. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
Skoro wszystkie krawędzie mają jednakową długość, to znaczy że ścianami tych brył są trójkąty równoboczne oraz kwadraty. W związku z tym musimy skorzystać ze wzorów na pole trójkąta równobocznego oraz kwadratu.
$$P_{tr}=\frac{a^2\sqrt{3}}{4} \\
P_{kw}=a^2$$
W ostrosłupie mamy cztery ściany trójkątne i jedną ścianę kwadratową, zatem pole powierzchni całkowitej ostrosłupa będzie równe:
$$P_{o}=4\cdot P_{tr}+P_{kw} \\
P_{o}=4\cdot\frac{a^2\sqrt{3}}{4}+a^2 \\
P_{o}=a^2\sqrt{3}+a^2$$
W graniastosłupie mamy dwie ściany trójkątne oraz trzy kwadratowe, zatem pole powierzchni całkowitej graniastosłupa będzie równe:
$$P_{g}=2\cdot P_{tr}+3\cdot P_{kw} \\
P_{g}=2\cdot\frac{a^2\sqrt{3}}{4}+3a^2 \\
P_{g}=\frac{a^2\sqrt{3}}{2}+3a^2$$
Teraz powinniśmy porównać do siebie pola powierzchni całkowitej ostrosłupa i graniastosłupa, ale tak na pierwszy rzut oka nie jesteśmy w stanie stwierdzić, które pole jest większe. Dlatego też w jednym i drugim polu powierzchni musimy jeszcze wyłączyć wspólny czynnik przed nawias:
$$P_{o}=a^2\sqrt{3}+a^2=a^2(\sqrt{3}+1) \\
P_{g}=3a^2+\frac{a^2\sqrt{3}}{2}=a^2\left(3+\frac{\sqrt{3}}{2}\right)$$
W tym momencie porównanie pól powierzchni robi się już znacznie łatwiejsze, bowiem przyjmując przybliżenie \(\sqrt{3}\approx1,73\) wyjdzie nam, że:
$$P_{o}\approx a^2\cdot(1,73+1)\approx 2,73a^2 \\
P_{g}\approx a^2\cdot\left(3+\frac{1,73}{2}\right)\approx3,865a^2$$
To oznacza, że pole ostrosłupa jest mniejsze niż pole graniastosłupa, zatem zdanie jest fałszem.
Zadanie 16. (2pkt) Prostokąt \(ABCD\) o wymiarach \(7\) cm i \(8\) cm rozcięto wzdłuż prostej \(a\) na dwa trapezy tak, jak pokazano na rysunku. Odcinek \(CL\) ma długość \(3,2cm\).
Pole trapezu \(KBCL\) jest czterokrotnie mniejsze od pola prostokąta \(ABCD\). Oblicz długość odcinka \(KB\). Zapisz obliczenia.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie pola powierzchni trapezu \(KBCL\).
Z treści zadania wynika, że prostokąt \(ABCD\) ma wymiary \(7cm\times8cm\). W związku z tym pole tego prostokąta jest równe:
$$P_{ABCD}=7cm\cdot8cm=56cm^2$$
Jeżeli pole trapezu jest czterokrotnie mniejsze od pola tego prostokąta, to znaczy że to pole jest równe:
$$P_{KBCL}=56cm^2:4=14cm^2$$
Krok 2. Obliczenie długości odcinka \(KB\).
O trapezie \(KBCL\) wiemy, że jedna z jego podstaw ma długość \(a=3,2cm\), wysokość ma miarę \(h=7cm\), a pole tego trapezu jest równe \(P=14cm^2\). W związku z tym jeżeli podstawę \(KB\) oznaczymy sobie symbolem \(b\), to korzystając ze wzoru na pole trapezu możemy zapisać, że:
$$P=\frac{a+b}{2}\cdot h \\
14cm^2=\frac{3,2cm+b}{2}\cdot7cm \quad\bigg/:7cm \\
2cm^2=\frac{3,2cm+b}{2} \quad\bigg/\cdot2 \\
4cm^2=3,2cm+b \\
b=0,8cm$$
To oznacza, że odcinek \(KB\) ma miarę \(0,8cm\).
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy zapiszesz równanie w którym jedyną niewiadomą jest długość boku \(KB\) (patrz: Krok 2.), ale samo równanie rozwiążesz błędnie.
ALBO
• Gdy obliczysz, że trapez \(KBCL\) ma mieć powierzchnię równą \(14cm^2\) oraz podstawisz dane do wzoru na pole trapezu otrzymując wyrażenie algebraiczne typu \(\frac{3,2cm+b}{2}\cdot7cm\), ale nie wpadniesz na pomysł, że trzeba z tych dwóch danych ułożyć równanie typu \(\frac{3,2cm+b}{2}\cdot7cm=14cm^2\).
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Zadanie 17. (2pkt) Na pozalekcyjne zajęcia sportowe zapisanych jest \(37\) osób. Uzasadnij, że w tej grupie są co najmniej \(4\) osoby, które urodziły się w tym samym miesiącu.
Odpowiedź
Udowodniono pokazując, że gdyby w danym miesiącu miały się urodzić maksymalnie \(3\) osoby, to grupa mogłaby liczyć maksymalnie \(36\) osób.
Wyjaśnienie:
Rok ma \(12\) miesięcy. Gdyby nawet w każdym miesiącu urodziły się dokładnie trzy osoby, to łącznie otrzymalibyśmy liczbę \(3\cdot12=36\) uczniów. Na zajęcia sportowe zapisanych jest \(37\) uczniów, a to oznacza, że ten trzydziesty siódmy uczeń musi być przynajmniej tym czwartym, który urodził się w danym miesiącu.
To oznacza, że w grupie \(37\) osób muszą być przynajmniej cztery osoby, które urodziły się w danym miesiącu. Gdyby grupa liczyła maksymalnie \(36\) osób, to takiej pewności już byśmy nie mieli.
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy \(36\) osób rozdzielisz na poszczególne miesiące w taki sposób, że w każdym miesiącu są po \(3\) osoby i nie zapiszesz jakiegokolwiek wniosku końcowego.
ALBO
• Gdy \(36\) osób rozdzielisz na poszczególne miesiące w taki sposób, że w każdym miesiącu są po \(3\) osoby i przypiszesz trzydziestą siódmą osobę do konkretnego miesiąca (czyli np. założysz sztywno, że ta trzydziesta siódma osoba urodziła się w styczniu).
2 pkt
• Gdy przeprowadzisz pełne dowodzenie.
Zadanie 18. (2pkt) Cztery jednakowe prostopadłościenne klocki, każdy o wymiarach \(2cm\times1cm\times1cm\), ułożono tak, jak przedstawiono na rysunku.
Następnie do tej budowli dołożono sześcienne klocki o krawędzi długości \(1\) cm tak, a by powstał prostopadłościan najmniejszy z możliwych. Uzupełnij zdania.
Liczba sześciennych klocków o krawędzi długości \(1\) cm, które należy dołożyć do budowli, jest równa ______.
Najmniejszy z możliwych prostopadłościanów, który w ten sposób otrzymano, ma wymiary ___ \(cm \times\) ___ \(cm \times\) ___ \(cm\).
Odpowiedź
\(19\) klocków oraz \(3cm\times3cm\times3cm\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ustalenie wymiarów prostopadłościanu.
Na początku spróbujmy ustalić jakie to wymiary będzie mieć nasz nowo powstały prostopadłościan. Najlepiej będzie to widać na rysunku pomocniczym:
Po zsumowaniu odpowiednich długości widzimy wyraźnie, że nasz prostopadłościan będzie mieć wymiary \(3cm\times3cm\times3cm\).
Krok 2. Ustalenie ile klocków sześciennych trzeba dołożyć.
Nasz prostopadłościan będzie mieć wymiary \(3cm\times3cm\times3cm\), czyli jego objętość będzie równa:
$$V=3cm\cdot3cm\cdot3cm \\
V=27cm^3$$
W tym prostopadłościanie znajdują się już cztery klocki o wymiarach \(2cm\times1cm\times1cm\), czyli ich łączna objętość jest równa:
$$V=4\cdot2cm\cdot1cm\cdot1cm \\
V=4\cdot2cm^3 \\
V=8cm^3$$
To oznacza, że do zapełnienia kostkami sześciennymi zostaje nam przestrzeń równa \(27cm^3-8cm^3=19cm^3\).
Sześcienne kostki, które mamy dołożyć, mają długość krawędzi równą \(1cm\). W związku z tym objętość każdego takiego klocka jest równa:
$$V=1cm\cdot1cm\cdot1cm \\
V=1cm^3$$
W związku z tym liczba klocków sześciennych, które musimy dołożyć będzie równa:
$$19cm^3:1cm^3=19$$
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy poprawnie zapiszesz wymiary nowego prostopadłościanu (patrz: Krok 1.).
ALBO
• Gdy poprawnie obliczysz ile klocków sześciennych trzeba dołożyć (patrz: Krok 2.).
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Zadanie 19. (3pkt) Agata postanowiła przygotować kartkę okolicznościową w kształcie prostokąta, ozdobioną wzorem dokładnie takim, jak przedstawiony na rysunku. Kartka ta będzie miała wymiary \(15cm\times18cm\). Do jej ozdobienia Agata chce użyć jednakowych kwadratów, których bok wyraża się całkowitą liczbą centymetrów. Niektóre z tych kwadratów będzie musiała przeciąć na dwie lub na cztery jednakowe części.
Oblicz maksymalną długość boku jednego kwadratu. Do obliczeń przyjmij przybliżenie \(\sqrt{2}\approx1,4\). Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Maksymalna długość boku kwadratu wynosi \(3cm\).
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie maksymalnej długości boku kwadratu (licząc kwadraty na krótszym boku).
Z rysunku wynika, że wzdłuż boku kartki o długości \(15cm\) Agata zmieściła \(3\) kwadraty. Sprawdźmy zatem jaka może być maksymalna długość przekątnej takiego kwadratu (analizujemy przekątną, bo jest ona równoległa do boku kartki):
$$15cm:3=5cm$$
Z własności kwadratów wynika, że kwadrat o boku \(a\) ma przekątną o długości \(a\sqrt{2}\). Ta zależność pozwoli nam obliczyć długość boku kwadratu, przyjmując przybliżenie \(\sqrt{2}\approx1,4\):
$$a\sqrt{2}=5cm \\
1,4a\approx5cm \\
a\approx3,57cm$$
Z treści zadania wynika, że długość boku kwadratu musi wyrażać się całkowitą liczbą centymetrów, zatem największy możliwy kwadrat jaki zmieści się wzdłuż krótszej krawędzi kartki może mieć bok o długości \(3cm\).
Krok 2. Obliczenie maksymalnej długości boku kwadratu (licząc kwadraty na dłuższym boku).
To jednak nie koniec zadania, bo choć owszem wzdłuż krótszej krawędzi zmieszczą się trzy kwadraty o boku długości \(3cm\), to nie mamy jeszcze pewności, czy z takimi wymiarami zmieszczą się cztery kwadraty wzdłuż dłuższej krawędzi kartki. Musimy zatem wykonać podobne obliczenia dla dłuższego boku kartki.
Z rysunku wynika, że wzdłuż dłuższego boku kartki o długości \(18cm\) Agata zmieściła \(4\) kwadraty, zatem maksymalna długość przekątnej takiego kwadratu wynosi:
$$18cm:4=4,5cm$$
I tu ponownie korzystając z własności przekątnych obliczymy, że bok kwadratu może mieć długość:
$$a\sqrt{2}=4,5cm \\
1,4a\approx4,5cm \\
a\approx3,21cm$$
Zgodnie z treścią zadania bok kwadratu ma mieć całkowitą liczbę centymetrów, czyli wzdłuż dłuższego boku kartki także zmieści się nam kwadrat o boku długości \(3cm\).
To oznacza, że maksymalna długość boku kwadratu wynosi \(3cm\).
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy przedstawisz poprawny sposób pozwalający na wyznaczenie długości boku kwadratu, korzystając z krótszego lub dłuższego boku (patrz: Krok 1. lub Krok 2.), ale samej długości nie wyznaczysz poprawnie (np. nie zaokrąglisz do \(3cm\), albo popełnisz błąd rachunkowy).
2 pkt
• Gdy przedstawisz poprawny sposób pozwalający na wyznaczenie długości boku kwadratu, korzystając z krótszego oraz dłuższego boku (patrz: Krok 1. oraz Krok 2.), ale samej długości nie wyznaczysz poprawnie (np. nie zaokrąglisz do \(3cm\), albo popełnisz błąd rachunkowy).
ALBO
• Gdy całe zadanie obliczysz poprawnie, ale do obliczeń wykorzystasz tylko jeden z boków kartki (patrz: Krok 1. oraz Krok 2.) i tym samym nie sprawdzisz, czy obliczone wymiary kwadratu pasują do drugiego boku prostokąta.
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Zadanie 20. (3pkt) W wyborach na przewodniczącego klasy kandydowało troje uczniów: Jacek, Helena i Grzegorz. Każdy uczeń tej klasy oddał jeden ważny głos. Jacek otrzymał \(9\) głosów, co stanowiło \(36\%\) wszystkich głosów. Helena otrzymała o \(6\) głosów więcej niż Grzegorz. Oblicz, ile głosów otrzymała Helena, a ile - Grzegorz. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Helena otrzymała \(11\) głosów, a Grzegorz otrzymał \(5\) głosów.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie liczby osób głosujących.
Na samym początku obliczmy ile osób głosowało w wyborach. Dokonamy tego dzięki informacji, która mówi o tym, że \(9\) zdobytych głosów stanowi \(36\%\) wszystkich głosów. Skoro tak, to możemy ułożyć następującą proporcję:
Skoro \(9\) głosów stanowi \(36\%\) wszystkich głosów
To \(1\) głos stanowi \(4\%\) wszystkich głosów
Więc \(25\) głosów stanowi \(100\%\) wszystkich głosów
To oznacza, że w głosowaniu oddano \(25\) głosów.
Krok 2. Obliczenie liczby głosów oddanych łącznie na Helenę oraz Grzegorza.
Skoro na Jacka oddano \(9\) głosów, a wszystkich głosów było \(25\), to na Grzegorza i Helenę oddano łącznie \(25-9=16\) głosów.
Krok 3. Obliczenie liczby głosów oddanych oddzielnie na Helenę oraz Grzegorza.
Wprowadźmy sobie proste oznaczenia:
\(x\) - liczba głosów oddanych na Grzegorza
\(x+6\) - liczba głosów oddanych na Helenę
Wiemy też, że łącznie ta dwójka zebrała \(16\) głosów, zatem możemy ułożyć następujące równanie:
$$x+x+6=16 \\
2x+6=16 \\
2x=10 \\
x=5$$
Naszą niewiadomą \(x\) jest liczba głosów oddanych na Grzegorza, a to oznacza, że na Grzegorza oddano \(5\) głosów.
Musimy jeszcze policzyć liczbę głosów oddanych na Helenę, a skoro Helena zdobyła \(6\) głosów więcej od Grzegorza, to Helenę oddano \(5+6=11\) głosów.
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy poprawnie obliczysz liczbę głosów oddanych w wyborach (patrz: Krok 1.) albo przynajmniej podasz poprawny sposób na wykonanie takiego obliczenia.
ALBO
• Gdy przedstawisz sposób na obliczenie łącznej liczby głosów oddanych na Helenę i Grzegorza (patrz: Krok 2.), ale otrzymany wynik będzie niepoprawny ze względu na jakieś błędy rachunkowe.
2 pkt
• Gdy przedstawisz poprawny sposób obliczenia głosów oddanych osobno na Helenę i Grzegorza (patrz: Krok 3.), ale otrzymany wynik będzie niepoprawny ze względu na jakieś błędy rachunkowe.
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Zadanie 21. (3pkt) Ania postanowiła pojechać autobusem do babci do miejscowości Sokółka. Z domu wyszła o godzinie \(8{:}00\), kilka minut czekała na przystanku, a następnie jechała autobusem. Do Sokółki dotarła o godzinie \(9{:}30\) i tam na przystanku spotkała się z babcią. Na wykresie w sposób uproszczony przedstawiono zależność prędkości, z jaką poruszała się Ania, od czasu.
Oblicz długość trasy pokonanej przez Anię od wyjścia z domu do chwili spotkania z babcią. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Ania pokonała trasę o długości \(76km\).
Wyjaśnienie:
Krok 1. Zapisanie kluczowych informacji z wykresu.
Musimy z podanego wykresu odczytać kluczowe informacje na temat czasu oraz prędkości poruszania się przez Anię. Wypisując te dane musimy pamiętać o tym, by ujednolicić sobie jednostki. Skoro prędkość mamy podaną w \(\frac{km}{h}\) to dobrze by było od razu zapisywać czas w przeliczeniu na godziny.
Trasę pokonaną przez Anię możemy podzielić na dwa etapy:
1. Pieszo z domu na przystanek (od godziny \(8{:}00\) do \(8{:}10\)):
Czas pokonania trasy: \(10\) minut, czyli \(t=\frac{1}{6}h\)
Prędkość: \(v=6\frac{km}{h}\)
2. Autobusem do babci (od godziny \(8{:}15\) do \(9{:}30\)):
Czas pokonania trasy: \(1\) godzina i \(15\) minut, czyli \(t=\frac{5}{4}h\)
Prędkość: \(v=60\frac{km}{h}\)
Czas oczekiwania na przystanku nie jest dla nas istotny, ponieważ w tym momencie Ania nie pokonywała żadnego dystansu.
Krok 2. Obliczenie długości pokonanej trasy.
Skorzystamy tutaj z klasycznego wzoru na prędkość \(v=\frac{s}{t}\). Przekształcając ten wzór otrzymamy wzór na drogę:
$$v=\frac{s}{t} \quad\bigg/\cdot t \\
s=vt$$
Teraz możemy obliczyć długości poszczególnych tras:
1. Pieszo z domu na przystanek:
$$s=vt \\
s=6\frac{km}{h}\cdot\frac{1}{6}h \\
s=1km$$
2. Autobusem do babci:
$$s=vt \\
s=60\frac{km}{h}\cdot\frac{5}{4}h \\
s=\frac{300}{4}km \\
s=75km$$
To oznacza, że łącznie Ania pokonała \(1km+75km=76km\).
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy zapiszesz poprawny sposób obliczenia długości trasy przebytej pieszo (patrz: Krok 2.), ale otrzymasz błędny wynik.
ALBO
• Gdy zapiszesz poprawny sposób obliczenia długości trasy przebytej autobusem (patrz: Krok 2.), ale otrzymasz błędny wynik.
2 pkt
• Gdy zapiszesz poprawny sposób obliczenia długości trasy przebytej pieszo oraz autobusem (patrz: Krok 2.), ale otrzymasz błędny wynik.
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Super, ze jest taka strona, gdzie są wszystkie arkusze:) Dziękuję!!!
Bardzo pomocna strona. Dziękuję.
Fajnie, że istnieje taka strona.
Ahh, strona bardzo pomocna. Szkoda, że odkryłem ją dopiero na 3 dni przed egzaminem. Jasno i przejrzyście wykonane zadania! Bardzo dziękuję twórcom i opiekunom tej strony <3
Stronkę tworzę samodzielnie, więc tym bardziej dziękuję za miłe słowa :D
Dzięki
Dobra robota ;)
fajna strona
mam pytanie, czy w zadaniu 4 odp A też jest prawidłowa? po pomnożeniu 18*4 i 12*6 wychodzi nam 72 czyli wspólna wielokrotność
Liczba y to NAJWIĘKSZA liczba dwucyfrowa podzielna przez 2 i 9 ;) Tak więc y to 90, a nie 18 ;)
Dzięki tej stronie mam nadzieje na lepszy wynik niż z próbnych rozwiązałem prawie wszystkie egzaminy i jak czegoś nie wiedziałem to zawsze mogłem zerknąć do wyjaśnienia.
Polecam i pozdrawiam
powodzenia na egzaminach ósmoklasisty 2021 które też teraz pisze
w zadaniu 18 jest błąd, nie możesz zbudować bryły 3x3x3 z klocków 2x1x1, objętość 1 klocka to 2cm^3, nie możemy użyć połowy klocka więc objętość całej bryły musi być parzysta
Ale uważnie doczytaj zadanie! Dokładamy sześcienne kostki 1x1x1, więc opisana w wyjaśnieniu sytuacja jest jak najbardziej możliwa :)
Wielkie dzięki, genialna strona, wszystko jasno napisane i wgl.
mega stronka
Za tydzień egzaminy… Dzięki tej stronce nauczyłam się więcej i ogarnęłam większość zadań! Dziękuję ciepło twórcy oraz pozdrawiam! :D