Egzamin ósmoklasisty (termin dodatkowy) 2021 - matematyka
Zadanie 1. (1pkt) Na diagramie przedstawiono wyniki ankiety, w której uczniowie pewnej szkoły odpowiadali na pytanie „Jakie jest twoje ulubione zwierzę domowe?”. Każdy ankietowany uczeń podawał tylko jedno zwierzę. Chomik był ulubieńcem \(16\) uczniów.
Które z podanych zdań jest fałszywe? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Pies był ulubieńcem \(45\%\) uczniów biorących udział w ankiecie.
B. Królika wskazało \(4\) razy mniej uczniów niż chomika.
C. Kota wskazało \(24\) ankietowanych uczniów.
D. W ankiecie wzięło udział \(80\) uczniów.
Wyjaśnienie:
Sprawdźmy poprawność każdej z podanych odpowiedzi:
Odp. A. - na wszystkie zwierzęta poza psami zagłosowało \(5\%+20\%+25\%+5\%=55\%\) ankietowanych. To oznacza, że na psa faktycznie zagłosowało \(100\%-55\%=45\%\) ankietowanych, czyli zdanie jest prawdą.
Odp. B. - na królika głosowało \(5\%\) uczniów, a na chomika \(20\%\), czyli faktycznie na królika zagłosowało \(4\) razy mniej osób.
Odp. C. - skoro na chomika głosowało \(20\%\) uczniów i było to \(16\) osób, to zgodnie z proporcją, \(100\%\) uczniów to \(16\cdot5=80\) osób. Na kota głosowało \(25\%\) uczniów, czyli \(0,25\cdot80=20\) ankietowanych. To oznacza, że to zdanie jest fałszem.
Odp. D. - zgodnie z obliczeniami z poprzedniej odpowiedzi, faktycznie było \(80\) ankietowanych.
Fałszywe zdanie znalazło się więc w trzeciej odpowiedzi.
Zadanie 2. (1pkt) Poniżej zapisano trzy liczby:
$$p=\frac{27\cdot9}{27+9} \\
r=\frac{27+9}{27-9} \\
s=\frac{27-9}{27:9}$$
Który zapis przedstawia poprawnie uporządkowane liczby \(p,r,s\) od najmniejszej do największej?
A. \(s,r,p\)
B. \(r,s,p\)
C. \(s,p,r\)
D. \(r,p,s\)
Wyjaśnienie:
Sprawdźmy wartości podanych liczb, wykonując poszczególne obliczenia arytmetyczne:
\(p=\frac{27\cdot9}{27+9}=\frac{243}{36}=6,75 \\
r=\frac{27+9}{27-9}=\frac{36}{18}=2 \\
s=\frac{18}{3}=6\)
Zapisem liczb od najmniejszej do największej będzie więc \(r,s,p\).
Zadanie 3. (1pkt) Dane są liczby:
$$3321, 1764, 6114, 2936, 1452, 1627$$
Uzupełnij zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Wśród danych liczb są dokładnie \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\) liczby podzielne przez \(3\).
A. trzy
B. cztery
Wśród danych liczb są dokładnie \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\) liczby podzielne przez \(4\).
C. dwie
D. trzy
Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Aby liczba była podziela przez \(3\), suma jej cyfr musi być liczbą podzielną przez \(3\). Sprawdźmy zatem podane liczby:
· \(3321 \Rightarrow 3+3+2+1=9\)
· \(1764 \Rightarrow 1+7+6+4=18\)
· \(6114 \Rightarrow 6+1+1+4=12\)
· \(2936 \Rightarrow 2+9+3+6=20\)
· \(1452 \Rightarrow 1+4+5+2=12\)
· \(1627 \Rightarrow 1+6+2+7=16\)
To oznacza, że liczbami podzielnymi przez \(3\) będą: \(3321, 1764, 6114, 1452\), czyli są cztery takie liczby.
Krok 2. Rozwiązanie drugiej części zadania.
Aby liczba była podziela przez \(4\), jej dwie ostatnie cyfry muszą tworzyć liczbę podzielną przez \(4\). Spośród podanych liczb ten warunek spełniają jedynie liczby \(1764\) (bo \(64:4=16\)), \(2936\) (bo \(36:4=9\)) oraz \(1452\) (bo \(52:4=13). Są to więc trzy liczby.
Zadanie 4. (1pkt) Dane są cztery wyrażenia:
I. \(-16,55+6,05\)
II. \(-5\frac{3}{4}-4,75\)
III. \(\frac{2}{3}\cdot\left(-15\frac{1}{4}\right)\)
IV. \((-1,5):\frac{1}{7}\)
Wartość którego wyrażenia nie jest równa \(\left(-10\frac{1}{2}\right)\)?
A. I
B. II
C. III
D. IV
Wyjaśnienie:
Musimy obliczyć każde z podanych wyrażeń, zatem:
I. \(-16,55+6,05=-10,5\)
II. \(-5\frac{3}{4}-4,75=-10,5\)
III. \(\frac{2}{3}\cdot\left(-15\frac{1}{4}\right)=\frac{2}{3}\cdot\left(-\frac{61}{4}\right)=-\frac{122}{12}=-10\frac{2}{12}=-10\frac{1}{6}\)
IV. \((-1,5):\frac{1}{7}=(-1,5)\cdot7=-10,5\)
Wartość inną niż \(-10\frac{1}{2}\) otrzymaliśmy w trzeciej odpowiedzi.
Zadanie 7. (1pkt) Suma dwóch dodatnich liczb \(a\) i \(b\) jest równa \(46\).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Po zmniejszeniu każdej z tych liczb o \(6\) suma otrzymanych liczb będzie równa \(34\).
Po zwiększeniu każdej z tych liczb o połowę suma otrzymanych liczb będzie równa \(69\).
Odpowiedź
1) PRAWDA
2) PRAWDA
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Jeżeli każdą z liczb zmniejszymy o \(6\), to suma dwóch liczb będzie o \(12\) mniejsza. To oznacza, że nowa suma dwóch liczb będzie równa \(46-12=34\), czyli zdanie jest prawdą.
Krok 2. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
Jeżeli każdą z liczb zwiększymy o połowę, to suma otrzymanych liczb będzie \(1,5\) razy większa od początkowej, czyli wyniesie \(1,5\cdot46=69\). Zdanie jest więc prawdą.
Zadanie 8. (1pkt) Czekolada o masie \(20 dag\) przed promocją kosztowała \(9,60 zł\). Producent czekolady przygotował dwie promocje.
Czy dla klienta kupującego \(120 dag\) czekolady bardziej opłacalna jest promocja II niż I?
Wybierz odpowiedź Tak albo Nie i jej uzasadnienie spośród 1., 2. albo 3.
w promocji I masa czekolady wzrośnie o \(4 dag\), natomiast w promocji II masa się nie zmieni.
w promocji II \(1 dag\) czekolady kosztuje mniej niż w promocji I.
w promocji II trzeba kupić \(6\) czekolad, natomiast w promocji I - tylko \(5\).
Wyjaśnienie:
W pierwszej promocji otrzymujemy \(20\%\) czekolady więcej, czyli za \(9,60zł\) otrzymamy \(1,2\cdot20dag=24dag\) czekolady. Klient potrzebuje \(120dag\), czyli musiałby zakupić \(120:24=5\) tabliczek. Zapłaciłby za nie \(5\cdot9,60zł=48zł\).
W drugiej promocji cena czekolady spada o \(20\%\), czyli wynosi \(0,8\cdot9,60zł=7,68zł\). Klient potrzebuje \(120dag\), czyli musiałby zakupić \(120:20=6\) tabliczek. Zapłaciłby za nie \(6\cdot7,68zł=46,08zł\).
To oznacza, że faktycznie promocja II jest bardziej opłacalna, ponieważ w promocji II \(1 dag\) czekolady kosztuje mniej niż w promocji I.
Zadanie 9. (1pkt) Dane są trzy liczby \(a\), \(b\) i \(c\). Uzupełnij zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Gdy \(a+b+c=-1\) oraz \(a\) jest liczbą mniejszą od \((-1)\), to suma \((b+c)\) jest \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\).
A. dodatnia
B. ujemna
Gdy \(a\cdot b\cdot c=1\) oraz \(a\) jest liczbą większą od zera, to iloczyn \((b\cdot c)\) jest \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\).
C. dodatni
D. ujemny
Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Jeżeli liczba \(a\) jest mniejsza od \(-1\) (czyli może być ona równa np. \(-2, -5, -100\) itd.) to aby cała suma \(a+b+c\) była równa \(-1\), to \(b+c\) musi być liczbą dodatnią.
Krok 2. Rozwiązanie drugiej części zadania.
Jeżeli liczba \(a\) jest większa od zera (czyli jest dodatnia), to iloczyn \(b\cdot c\) także musi być dodatni, aby otrzymać wynik równy \(1\).
Zadanie 12. (1pkt) Na krótszym boku prostokąta zbudowano trójkąt równoboczny o obwodzie \(18 cm\), a na dłuższym boku prostokąta zbudowano kwadrat o polu równym \(64 cm^2\).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Pole prostokąta jest o \(16 cm^2\) mniejsze od pola kwadratu powstałego na dłuższym boku prostokąta.
Obwód prostokąta jest o \(10 cm\) dłuższy od obwodu trójkąta równobocznego zbudowanego na krótszym boku prostokąta.
Odpowiedź
1) PRAWDA
2) PRAWDA
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie długości boków prostokąta.
Trójkąt równoboczny ma wszystkie boki równej długości, zatem skoro obwód tej figury wynosi \(18cm\), to bok tego trójkąta będzie mieć długość:
$$18cm:3=6cm$$
Tym samym krótszy bok prostokąta ma długość \(6cm\).
Teraz obliczmy długość boku kwadratu. Jeżeli pole tego kwadratu wynosi \(64cm^2\), to korzystając ze wzoru na pole kwadratu wyjdzie nam, że:
$$P=a^2 \\
64cm^2=a^2 \\
a=8cm \quad\lor\quad a=-8cm$$
Długość boku kwadratu nie może być ujemna, więc zostaje nam \(a=8cm\). Tym samym dłuższy bok prostokąta ma długość \(8cm\).
Krok 2. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Nasz prostokąt ma wymiary \(6cm\times8cm\). Jego pole powierzchni będzie więc równe:
$$P=6cm\cdot8cm \\
P=48cm^2$$
Pole kwadratu było równe \(64cm^2\), czyli faktycznie pole prostokąta jest o \(16cm^2\) mniejsze (bo \(64-48=16\)). Zdanie jest więc prawdą.
Krok 3. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
Obwód naszego prostokąta będzie równy:
$$Obw=2\cdot6cm+2\cdot8cm \\
Obw=12cm+16cm \\
Obw=28cm$$
Skoro obwód trójkąta wynosił \(18cm\), to znaczy, że obwód naszego prostokąta jest faktycznie o \(10cm\) dłuższy (bo \(28-18=10\)). Zdanie jest więc prawdą.
Zadanie 15. (1pkt) Na rysunku przedstawiono siatkę graniastosłupa prostego oraz podano długości niektórych jego krawędzi.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Pole największej ściany bocznej tego graniastosłupa jest równe \(35\).
Pole podstawy tego graniastosłupa jest równe \(12\).
Odpowiedź
1) PRAWDA
2) FAŁSZ
Wyjaśnienie:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Nanieśmy na rysunek następujące informacje:
Krok 2. Obliczenie brakującej długości krawędzi graniastosłupa.
Obliczmy od razu brakującą długość krawędzi graniastosłupa (która przyda nam się w jednym z kolejnych kroków).
$$3^2+x^2=5^2 \\
9+x^2=25 \\
x^2=16 \\
x=4 \quad\lor\quad x=-4$$
Ujemną długość oczywiście odrzucamy, zatem zostaje nam \(x=4\).
Krok 3. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Największą ścianą boczną jest prostokąt o wymiarach \(7\times5\), zatem jego pole powierzchni będzie równe:
$$P=7\cdot5 \\
P=35$$
To oznacza, że zdanie jest prawdą.
Krok 4. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
W podstawie graniastosłupa mamy trójkąt, którego przyprostokątnymi są boki o długości \(3\) oraz \(4\). Korzystając ze wzoru na pole trójkąta możemy zapisać, że:
$$P=\frac{1}{2}\cdot3\cdot4 \\
P=6$$
Pole podstawy tego graniastosłupa jest równe \(6\), a nie \(12\), a to oznacza, że zdanie jest fałszem.
Zadanie 16. (2pkt) W jednej szklance o pojemności \(250\) mililitrów mieści się maksymalnie \(150\) gramów mąki. Babcia Kasi przechowuje mąkę w dwulitrowym pojemniku. Czy w takim pojemniku zmieści się \(1,5\) kilograma mąki? Odpowiedź uzasadnij. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
W pojemniku nie zmieści się \(1,5kg\) mąki, ponieważ jego maksymalna pojemność wynosi \(1,2kg\).
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie, ile szklanek mieści się objętościowo w jednym pojemniku.
Słoik ma \(2\) litry, czyli \(2000ml\), natomiast szklanka ma \(250ml\). To oznacza, że w takim pojemniku zmieści się \(2000:250=8\) szklanek mąki.
Krok 2. Obliczenie, ile mąki zmieści się w pojemniku.
W każdej szklance zmieści się \(150g\) mąki, zatem łącznie babcia Kasi pomieści:
$$8\cdot150g=1200g=1,2kg$$
To oznacza, że w pojemniku nie zmieści się \(1,5kg\) mąki, ponieważ jego maksymalna pojemność wynosi \(1,2kg\).
Zadanie 17. (3pkt) W zespole tańca nowoczesnego liczba dziewcząt jest dwa razy większa od liczby chłopców. Gdy na próbie nieobecnych było \(2\) chłopców i \(1\) dziewczyna, to liczba obecnych chłopców stanowiła \(\frac{2}{5}\) liczby obecnych dziewcząt. Z ilu osób składa się zespół? Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Zespół liczy łącznie \(24\) osoby.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Wprowadzenie oznaczeń do treści zadania.
Wprowadźmy do zadania proste oznaczenia:
\(x\) - liczba chłopców
\(2x\) - liczba dziewcząt
Na próbie nie pojawiło się dwóch chłopców i jedna dziewczyna, czyli:
\(x-2\) - liczba chłopców na próbie
\(2x-1\) - liczba dziewcząt na próbie
Krok 2. Zapisanie i rozwiązanie równania.
Z treści zadania wynika na próbie liczba chłopców stanowi \(\frac{2}{5}\) liczby obecnych dziewcząt. Możemy więc zapisać, że:
$$x-2=\frac{2}{5}\cdot(2x-1) \\
x-2=0,4\cdot(2x-1) \\
x-2=0,8x-0,4 \\
0,2x=1,6 \\
x=8$$
Krok 3. Obliczenie liczebności zespołu.
Z oznaczeń wynika, że w zespole mamy \(8\) chłopców, czyli tym samym dziewczyn będzie \(2\cdot8=16\). To oznacza, że zespół liczy łącznie \(8+16=24\) osoby.
Zadanie 18. (2pkt) Pan Piotr odczytał na nawigacji samochodowej, że na pokonanie trasy długości \(38 km\) potrzebuje \(40\) minut. Jaką prędkość jazdy wyrażoną w \(\frac{km}{h}\) przyjęła nawigacja samochodowa w celu wyznaczenia czasu potrzebnego na pokonanie tej trasy? Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
\(v=57\frac{km}{h}\)
Wyjaśnienie:
W zadaniu skorzystamy ze wzoru \(v=\frac{s}{t}\). Z treści zadania wynika, że \(s=38km\), natomiast \(t=\frac{2}{3}h\) (ponieważ \(40\) minut stanowi \(\frac{40}{60}=\frac{2}{3}\) godziny. To oznacza, że:
$$v=\frac{38km}{\frac{2}{3}h} \\
v=38km:\frac{2}{3}h \\
v=38km\cdot\frac{3}{2}h \\
v=57\frac{km}{h}$$
Zadanie 19. (3pkt) Równoległobok \(ABCD\) zbudowano z czterech przystających trójkątów prostokątnych (patrz rysunek). Boki równoległoboku mają długości \(|AB|=24 cm\) i \(|AD|=13 cm\).
Oblicz pole równoległoboku \(ABCD\). Zapisz obliczenia.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie długości boku \(AE\).
Z treści zadania wynika, że wszystkie trójkąty są przystające (czyli mają jednakowe miary). To oznacza, że trójkąt \(AED\) ma tą samą długość podstawy co trójkąt \(EBF\). Skoro bok \(AB\) ma długość \(24cm\), to zarówno bok \(AE\) jak i \(EB\) będą mieć połowę tej miary, czyli tym samym \(|AE|=12cm\).
Krok 2. Obliczenie wysokości równoległoboku.
Spójrzmy na prostokątny trójkąt \(AED\). Wiemy już, że \(|AE|=12cm\). Z treści zadania odczytujemy, że \(|AD|=13\). Korzystając z twierdzenia Pitagorasa możemy obliczyć długość boku \(ED\), który jest jednocześnie wysokością naszego równoległoboku:
$$12^2+h^2=13^2 \\
144+h^2=169 \\
h^2=25 \\
h=5 \quad\lor\quad h=-5$$
Ujemną długość odrzucamy, bo wysokość jest zawsze dodatnia, zatem wiemy już, że \(h=5cm\).
Krok 3. Obliczenie pola równoległoboku \(ABCD\).
Z treści zadania wiemy, że podstawa równoległoboku ma długość \(a=24cm\). Obliczyliśmy też, że \(h=5cm\). Korzystając ze wzoru na pole równoległoboku możemy teraz zapisać, że:
$$P=a\cdot h \\
P=24cm\cdot5cm \\
P=120cm^2$$
Dziękuję ratujecie mnie :)
obliczam sobie, obliczam i zachodzę w głowę dlaczego za zad 19 są aż trzy punkty natomiast za 12 tylko jeden…. (dużo więcej trzeba obliczyć i odpowiedzieć na dwa pytania, żeby zdobyć punkt…)
Konstrukcja pytań za jeden punkt nijak się ma do tych za więcej punktów
Zdecydowanie masz rację – sam często łapię się na tym, że ta punktacja poszczególnych zadań nie oddaje trudności rozwiązania zadania :)
Dziękuje ratujecie mnie bo miałam to jako zadanie domowe a np.19,12,16,14 nie umiałam zrobić więc Merci Boqu:)
*merci beaucoup
Mam pytanie zadanie 6, w wyjaśnieniu napisane jest, że liczba c = 1/2 a mi wychodzi już trzeci raz c= 2… Dziękuję ☺️
Ale przecież jest zapisane, że c=2 :)
a widzisz faktycznie, teraz to widzę :D dziękuję i przepraszam ;)
Mam pytanie czy zad 16 można zrobić na proporcje? Dziękuje :)
Jak najbardziej można :)
dzięki wielkie (: robię żeby poćwiczyć ale nienawidzę geometrii więc miałem problem.
A gdybym napisał w 18 zadaniu tylko: (proporcja)
38-40
x-60
i bym zrobił jakąś odpowiedź to bym miał raczej max pkt?
Jak najbardziej można tak zrobić – też wyjdzie dobry wynik, wszystko jest w porządku :)
dziekujee
to zadanie z czekoladą było dość skompikowane
dzięki!! :)) uczę się do egzaminów i Wasze sposoby rozwiązywania zadań bardzo mi pomagają.