Egzamin ósmoklasisty z matematyki - Informator CKE
Arkusz zawiera 21 zadań zamkniętych oraz 15 zadań otwartych. Łącznie do zdobycia jest 61 punktów, a sugerowany maksymalny czas rozwiązywania to około 150 minut.
W przypadku zadań zamkniętych musisz zaznaczyć daną odpowiedź klikając w odpowiedni przycisk. Zadania otwarte rozwiąż na kartce papieru, a następnie przydziel sobie za nie odpowiednią liczbę punktów zgodnie z punktacją, która wyświetli się na ekranie. Zadania otwarte mają dodatkowo możliwość podejrzenia proponowanego rozwiązania, tak aby móc jak najrzetelniej przyznać sobie punkty za zadanie.
Jeżeli nie masz pewności jak rozwiązać dane zadanie, to możesz je opuścić i wrócić niego w dowolnej chwili. Kiedy uzupełnisz wszystkie zadania kliknij w przycisk zakończ. Na ekranie pojawi Ci się wtedy liczba zdobytych punktów oraz będziesz mieć możliwość przejrzenia swoich odpowiedzi wraz z pełnymi rozwiązaniami krok po kroku. Jeżeli jesteś gotowy/a to możesz przejść do pierwszego zadania.
Zadanie 1. (1pkt) Kasia zauważyła, że ścienny zegar w mieszkaniu babci w ciągu każdej godziny spóźnia się o kolejne \(4\) minuty. Gdy poprawnie działający zegarek Kasi wskazywał godzinę 9:00, dziewczynka ustawiła na zegarze ściennym tę samą godzinę. Przyjęła, że w każdym kolejnym kwadransie opóźnienie jest jednakowe.
Którą godzinę wskaże – zgodnie z założeniami Kasi – zegar ścienny po upływie \(2\) godzin i \(3\) kwadransów od godziny 9:00, jeżeli zachowana zostanie zaobserwowana tendencja opóźniania?
Zadanie 2. (1pkt) Marta zapisała w systemie rzymskim cztery liczby: \(CLXX\), \(CXC\), \(CCLXX\) oraz \(CCL\).
Która z nich znajduje się na osi liczbowej najbliżej liczby \(200\)?
Zadanie 3. (1pkt) Do trzech jednakowych naczyń wlano tyle wody, że w pierwszym naczyniu woda zajmowała \(\frac{2}{3}\) pojemności, w drugim: \(\frac{3}{4}\) pojemności, a w trzecim \(\frac{5}{7}\) pojemności danego naczynia.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
W naczyniu drugim było mniej wody niż w naczyniu trzecim.
W pierwszym i drugim naczyniu łącznie było tyle samo wody, co w trzecim naczyniu.
Zadanie 4. (1pkt) W każdej z dwóch torebek znajdują się \(32\) cukierki: \(17\) pomarańczowych, \(10\) jabłkowych i \(5\) truskawkowych.
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Do pierwszej torebki należy dołożyć \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\) cukierki truskawkowe, aby wszystkie znajdujące się w niej cukierki truskawkowe stanowiły \(25\%\) wszystkich cukierków w tej torebce.
Liczba cukierków pomarańczowych, które należy wyjąć z drugiej torebki, aby wśród pozostałych w niej cukierków było \(40\%\) pomarańczowych, jest \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\).
Zadanie 5. (1pkt) Za \(30dag\) orzechów pistacjowych zapłacono \(15,75zł\).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Za \(40dag\) tych orzechów należy zapłacić \(21zł\).
Cena \(1kg\) tych orzechów jest równa \(52,50zł\).
Zadanie 6. (1pkt) Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Wartość wyrażenia \(2^3\cdot3^2\) jest równa \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\).
Wartość wyrażenia \(5^3-5^2\) jest równa \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\).
Zadanie 7. (1pkt) Wojtek narysował cztery figury składające się z kwadratów i trójkątów równobocznych (tak, jak pokazano na rysunku poniżej). Aby otrzymać z nich siatki graniastosłupa, zamierza dorysować do każdej figury jeden kwadrat albo jeden trójkąt.
Z której figury nie da się w ten sposób otrzymać siatki graniastosłupa?
Zadanie 8. (1pkt) Rzucamy raz symetryczną sześcienną kostką do gry. Jakie jest prawdopodobieństwo, że w rzucie tą kostką wypadnie liczba oczek większa od \(2\), ale mniejsza od \(6\)?
Zadanie 9. (1pkt) Dane jest wyrażenie \(\frac{2^7\cdot2^7}{2^7+2^7}\).
Czy wartość tego wyrażenia jest liczbą podzielną przez \(8\)? Wybierz odpowiedź T albo N i jej uzasadnienie spośród A, B albo C.
każdy z wykładników jest liczbą nieparzystą.
wykładnik potęgi \(2^6\) nie jest podzielny przez \(8\).
wartość tego wyrażenia można zapisać w postaci \(8\cdot2^3\).
Zadanie 10. (1pkt) Witek ma trzy jednakowe prostopadłościenne klocki. W każdym z tych klocków dwie ściany są kwadratami, a cztery pozostałe – prostokątami. Z tych klocków zbudował figurę przedstawioną na rysunku.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Dłuższe krawędzie prostopadłościennego klocka mają po \(8cm\).
Objętość jednego klocka jest równa \(72cm^3\).
Zadanie 11. (1pkt) Napój otrzymano, po tym jak rozcieńczono \(450ml\) soku wodą w stosunku \(1:10\). Ile napoju otrzymano?
Zadanie 12. (1pkt) Dane są trzy wyrażenia:
\(F=x–(2x+5) \\ G=6–(–3x+2) \\ H=5–(2x+4)\)
Dla każdej wartości \(x\) prawdziwa jest równość:
Zadanie 13. (1pkt) Mateusz mieszka w odległości \(4km\) od szkoły. Część drogi do szkoły pokonuje pieszo, idąc do przystanku autobusowego. Tam czeka na autobus, a następnie wsiada do niego i jedzie do szkoły. Pewnego dnia, gdy był już na przystanku, stwierdził, że zapomniał zabrać zeszyt, więc wrócił po niego do domu. Wykres przedstawia, jak tego dnia zmieniała się odległość Mateusza od domu w zależności od czasu.
Od momentu, gdy Mateusz zawrócił z przystanku do domu, do momentu, gdy dotarł ponownie na przystanek, upłynęło:
Zadanie 14. (1pkt) Mateusz mieszka w odległości \(4km\) od szkoły. Część drogi do szkoły pokonuje pieszo, idąc do przystanku autobusowego. Tam czeka na autobus, a następnie wsiada do niego i jedzie do szkoły. Pewnego dnia, gdy był już na przystanku, stwierdził, że zapomniał zabrać zeszyt, więc wrócił po niego do domu. Wykres przedstawia, jak tego dnia zmieniała się odległość Mateusza od domu w zależności od czasu.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Dom Mateusza znajduje się w odległości \(400m\) od przystanku autobusowego.
Autobus poruszał się ze średnią prędkością \(54\frac{km}{h}\).
Zadanie 15. (1pkt) Zapisano sumę \(16\) jednakowych składników: \(\underbrace{2+2+2...+2}_{\text{16 składników}}\). Wartość tej sumy jest równa:
Zadanie 16. (1pkt) Dane są cztery liczby: \(\sqrt{2}, \sqrt{8}, -\sqrt{10}, -\sqrt{18}\). Suma trzech spośród nich jest równa \(0\). Którą liczbę należy odrzucić, aby pozostały te trzy liczby, których suma będzie równa \(0\)?
Zadanie 17. (1pkt) Na rysunku przedstawiono prostopadłościenny klocek o wymiarach \(8cm\), \(7cm\) i \(3cm\) oraz sposób, w jaki rozcięto go na cztery części: sześcian (I) i trzy prostopadłościany (II, III, IV).
Objętość prostopadłościanu II jest równa:
Zadanie 18. (1pkt) Na spektakl dostępne były bilety normalne w jednakowej cenie oraz bilety ulgowe, z których każdy kosztował o \(50\%\) mniej niż normalny. Pani Anna za \(3\) bilety normalne i \(2\) bilety ulgowe zapłaciła \(120\) złotych. Na ten sam spektakl pan Jacek kupił \(2\) bilety normalne i \(3\) ulgowe, a pan Marek kupił \(2\) bilety normalne i \(1\) ulgowy.
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Pan Jacek zapłacił za bilety \(\bbox[5px,border:1px solid]{A}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{B}\).
Pani Anna zapłaciła za bilety o \(\bbox[5px,border:1px solid]{C}\bigg/\bbox[5px,border:1px solid]{D}\) więcej niż pan Marek.
Zadanie 19. (1pkt) Na diagramie przedstawiono wielkość produkcji krzeseł w firmie Mebelix w 2015r. i 2016r.
Czy liczba wyprodukowanych krzeseł w roku 2016 była o \(100\%\) większa od liczby wyprodukowanych krzeseł w roku 2015?
Wybierz odpowiedź T albo N i jej uzasadnienie spośród A, B albo C.
drugi słupek na wykresie jest \(2\) razy wyższy od pierwszego.
liczba krzeseł wyprodukowanych w 2016 roku jest o \(40\%\) większa niż liczba krzeseł wyprodukowanych w 2015 roku.
w 2016 roku wyprodukowano o \(100\) krzeseł więcej niż w 2015 roku.
Zadanie 20. (1pkt) Na rysunku przedstawiono kwadraty \(ABCD\), \(EAOD\) i \(BFCO\). Punkt \(O\) jest punktem przecięcia przekątnych kwadratu \(ABCD\).
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Pole kwadratu \(ABCD\) jest równe sumie pól kwadratów \(EAOD\) i \(BFCO\).
Obwód kwadratu \(ABCD\) jest równy sumie długości wszystkich przekątnych kwadratów \(EAOD\) i \(BFCO\).
Zadanie 21. (1pkt) Drewnianą kostkę sześcienną o krawędzi długości \(30cm\) rozcięto na \(27\) jednakowych mniejszych sześciennych kostek. Z ośmiu takich małych kostek ułożono nowy sześcian.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Pole powierzchni nowego sześcianu jest równe \(4800cm^2\).
Objętość nowego sześcianu jest równa \(8000cm^3\).
Zadanie 22. (3pkt) W tabeli podano wybrane informacje na temat dwóch rodzajów herbat, które pije rodzina Nowaków.
Rodzina ta wypija dziennie średnio \(12\) kubków herbaty i zamierza kupić możliwie najmniejszą liczbę opakowań herbaty jednego rodzaju, aby wystarczyło jej na \(30\) dni. Oblicz koszt zakupu herbaty sypkiej oraz koszt zakupu herbaty w torebkach.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy poprawnie zaczniesz liczyć koszt zakupu herbaty w torebkach lub sypkiej, ale popełnisz błąd rachunkowy i otrzymasz błędne wyniki.
2 pkt
• Gdy obliczysz poprawnie koszt zakupu jednego rodzaju herbaty - torebkach lub sypkiej (Krok 1. lub Krok 2.).
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwane wyniki.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie kosztu picia herbaty w torebkach.
Skoro rodzina wypija \(12\) torebek dziennie, to w ciągu miesiąca wypije:
$$12\cdot30=360\text{ torebek}$$
Herbata pakowana jest w opakowaniu po \(50\) torebek, więc tych opakowań potrzebujemy:
$$360:50=7,2$$
To oznacza, że \(7\) opakowań nam nie wystarczy, musimy zatem kupić \(8\) opakowań, bo zgodnie z treścią zadania interesuje nas możliwie jak najmniejsza liczba opakowań herbaty, tak aby starczyło jej na \(30\) dni.
Skoro tak, to za herbatę w torebkach zapłacimy:
$$8\cdot8,5zł=68zł$$
Krok 2. Obliczenie kosztu picia herbaty sypanej.
Chcemy przyrządzać \(12\) herbat dziennie, czyli miesięcznie będzie to:
$$30\cdot12=360\text{ herbat}$$
Każdy napar potrzebuje \(2g\) liści herbaty, czyli potrzebujemy:
$$360\cdot2g=720g$$
Herbata sypka sprzedawana jest w opakowaniach po \(50g\), czyli takich opakowań potrzebujemy:
$$720g:50g=14,4$$
To oznacza, że tak naprawdę potrzebujemy \(15\) opakowań (bo \(14\) to za mało). Skoro każde opakowanie kosztuje \(5zł\), to za całość zapłacimy:
$$15\cdot5zł=75zł$$
Zadanie 23. (2pkt) Uzasadnij, że pierwszy dzień września i pierwszy dzień grudnia tego samego roku wypadają w tym samym dniu tygodnia.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz, że od 1 września do 1 grudnia upływa \(91\) dni i nie zapiszesz, że jest to liczba podzielna przez \(7\).
LUB
• Gdy dowodzenie przeprowadzisz na konkretnym dniu tygodnia.
2 pkt
• Gdy przeprowadzisz pełne dowodzenie.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie ile dni upływa od pierwszego dnia września do pierwszego dnia grudnia.
Sprawdźmy ile dni ma każdy interesujący nas miesiąc:
Wrzesień: \(30\) dni
Październik: \(31\) dni
Listopad: \(30\) dni
Razem jest to \(91\) dni
Możemy więc powiedzieć, że od pierwszego września do pierwszego grudnia upływa \(91\) dni.
Krok 2. Dokończenie dowodzenia.
Przeliczmy \(91\) dni na tygodnie. Tydzień ma \(7\) dni, czyli jest to okres:
$$91:7=13\text{ tygodni}$$
Otrzymaliśmy liczbę całkowitą (dzielenie bez reszty). Możemy więc powiedzieć że od pierwszego września do pierwszego grudnia upływa dokładnie \(13\) tygodni, czyli pierwszy grudnia wypada dokładnie w tym samym dniu tygodnia co pierwszy września i właśnie to należało udowodnić.
Zadanie 24. (3pkt) W układzie współrzędnych na płaszczyźnie dane są punkty: \(K=(–2,8)\) i \(M=(4,6)\). Podaj współrzędne punktu \(P\) takiego, że jeden z trzech punktów \(P, K, M\) jest środkiem odcinka o końcach w dwóch pozostałych punktach. Podaj wszystkie możliwości.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy rozważysz tylko jedną sytuację (Krok 1. lub Krok 2. lub Krok 3.).
2 pkt
• Gdy rozważysz wszystkie trzy możliwości, ale popełnisz gdzieś błąd rachunkowy.
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwane wyniki.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Analiza treści zadania.
Zadanie nie precyzuje który punkt jest środkiem odcinka, a który jest punktem krańcowym odcinka. W związku z tym każdy z trzech punktów \(K, M, P\) może być środkiem naszego odcinka. Musimy więc rozważyć każdy z trzech wariantów
- punkt \(K\) jest środkiem odcinka \(PM\)
- punkt \(M\) jest środkiem odcinka \(PK\)
- punkt \(P\) jest środkiem odcinka \(KM\)
Naszym zadaniem jest więc obliczenie współrzędnych punktu \(P\) w każdym z tych trzech przypadków. Do obliczeń współrzędnych punktu \(P\) skorzystamy ze wzorów na środek odcinka:
$$x_{S}=\frac{x_{A}+x_{B}}{2} \\
y_{S}=\frac{y_{A}+y_{B}}{2}$$
Krok 2. Rozpatrzenie sytuacji w której to punkt \(K\) jest środkiem odcinka.
Skoro \(K=(–2,8)\), to znaczy że:
Współrzędna iksowa punktu \(P\):
$$-2=\frac{x+4}{2} \\
-4=x+4 \\
x=-8$$
Współrzędna igrekowa punktu \(P\):
$$8=\frac{y+6}{2} \\
16=y+6 \\
y=10$$
Zatem \(P=(-8;10)\).
Krok 2. Rozpatrzenie sytuacji w której to punkt \(M\) jest środkiem odcinka.
Współrzędna iksowa punktu \(P\):
$$4=\frac{x-2}{2} \\
8=x-2 \\
x=10$$
Współrzędna igrekowa punktu \(P\):
$$6=\frac{y+8}{2} \\
12=y+8 \\
y=4$$
Zatem \(P=(10;4)\).
Krok 3. Rozpatrzenie sytuacji w której to punkt \(P\) jest środkiem odcinka.
Współrzędna iksowa punktu \(P\):
$$x=\frac{-2+4}{2} \\
x=\frac{2}{2} \\
x=1$$
Współrzędna igrekowa punktu \(P\):
$$y=\frac{8+6}{2} \\
y=\frac{14}{2} \\
y=7$$
Zatem \(P=(1;7)\).
Zadanie 25. (2pkt) W tabeli przedstawiono ceny kupna i sprzedaży dwóch walut w kantorze Pik.
Marcin chce wymienić \(400\) funtów brytyjskich na dolary. W tym celu musi najpierw wymienić funty na złotówki, a następnie – otrzymane złotówki na dolary. Ile dolarów otrzyma Marcin, jeżeli wymieni walutę w kantorze Pik?
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz ile złotych zapłaci kantor za \(400\) funtów (Krok 2.).
LUB
• Gdy obliczysz ile dolarów otrzyma Marcin za \(1\) funt brytyjski (\(1,2\) dolara za \(1\) funta).
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Interpretacja tabeli kursów walut.
Największą pułapką w tym zadaniu jest zrozumienie tabeli kursów walut. Kolumna "kupno" pokazuje po jakiej cenie kantor kupuje waluty od swoich klientów. Kolumna "sprzedaż" pokazuje po jakiej cenie kantor sprzedaje waluty. Bardzo często jest tak, że mylnie interpretujemy tę tabelę i patrzymy na nią z perspektywy klienta, ale byłoby to nielogiczne gdybyśmy w tym samym kantorze mogli kupić dolara za \(4,18zł\) i sprzedać go za \(4,25zł\).
Krok 2. Obliczenie ile złotych zapłaci kantor za \(400\) funtów.
Kantor kupuje funta po kursie \(5,10zł\). Skoro Marcin ma \(400\) funtów, to kantor zapłaci mu:
$$400\cdot5,10zł=2040zł$$
Krok 3. Obliczenie ile dolarów otrzyma Marcin za \(2040zł\).
Kantor sprzedaje dolary po kursie \(4,25zł\). Skoro Marcin ma \(2040zł\), to kantor wyda mu:
$$2040zł:4,25zł=480$$
Zadanie 26. (2pkt) Bok \(CD\) kwadratu \(ABCD\) podzielono punktami \(E\) i \(F\) na trzy odcinki równej długości. Przez wierzchołek \(A\) kwadratu i przez punkt \(E\) poprowadzono prostą. Pole trójkąta \(AED\) wynosi \(24cm^2\).
Oblicz pole kwadratu \(ABCD\).
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz jedynie długość boku kwadratu (Krok 2.).
LUB
• Gdy dostrzeżesz, że pole kwadratu jest \(6\) razy większe od pola trójkąta \(AED\).
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Jeżeli założymy sobie, że kwadrat ma bok długości \(a\), to zgodnie z treścią zadania odcinek \(DE\) ma długość \(\frac{1}{3}a\).
Krok 2. Obliczenie długości boku kwadratu.
Wiemy że trójkąt \(AED\) jest trójkątem prostokątnym i ma pole równe \(24cm^2\). Podstawa tego trójkąta ma długość \(\frac{1}{3}a\), natomiast wysokość ma długość \(a\). Wykorzystując więc wzór na pole trójkąta możemy ułożyć równanie z którego obliczymy długość boku \(a\) (czyli tym samym długość boku kwadratu).
$$\frac{1}{2}\cdot\frac{1}{3}a\cdot a=24 \\
\frac{1}{6}a^2=24 \\
a^2=144 \\
a=12[cm]$$
Krok 3. Obliczenie pola kwadratu.
Wiemy już, że nasz kwadrat ma bok długości \(12cm\), zatem jego pole będzie równe:
$$P=12cm\cdot12cm \\
P=144cm^2$$
Zadanie 27. (2pkt) W pierwszym zbiorniku było czterokrotnie więcej wody niż w drugim. Po wlaniu \(6\) litrów wody do każdego z nich, w pierwszym jest dwukrotnie więcej wody niż w drugim. Ile łącznie wody jest teraz w obu zbiornikach?
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy ułożysz odpowiednie równanie pozwalające obliczyć ilość wody w jednym lub drugim zbiorniku (Krok 1).
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Wprowadzenie oznaczeń i ułożenie równania.
Wprowadźmy sobie oznaczenia i spróbujmy ułożyć równanie na podstawie treści zadania:
\(x\) - początkowa ilość litrów wody w drugim zbiorniku
\(4x\) - początkowa ilość litrów wody w pierwszym zbiorniku (bo jest jej czterokrotnie więcej)
Wiemy, że po wlaniu \(6\) litrów wody otrzymamy sytuację w której w pierwszym zbiorniku jest dwa razy więcej wody, czyli:
$$4x+6=2\cdot(x+6)$$
Uwaga: Równie dobrze możemy zapisać, że:
\(x\) - początkowa ilość litrów wody w pierwszym zbiorniku
\(\frac{1}{4}x\) - początkowa ilość litrów wody w drugim zbiorniku
Wtedy po dolaniu wody otrzymamy równanie:
$$x+6=2\cdot\left(\frac{1}{4}x+6\right)$$
Krok 2. Obliczenie początkowej ilości wody w pierwszym i drugim zbiorniku.
Rozwiązując powstałe równanie obliczymy początkową ilość litrów wody w drugim zbiorniku, czyli:
$$4x+6=2\cdot(x+6) \\
4x+6=2x+12 \\
2x=6 \\
x=3$$
Wyszło nam z obliczeń, że w drugim pojemniku mamy \(3\) litry wody. To oznacza, że w pierwszym zbiorniku było \(4\cdot3=12\) litrów wody.
Krok 3. Obliczenie końcowej łącznej ilości wody w obu zbiornikach.
Naszym zadaniem jest obliczenie łącznej ilości wody w obu zbiornikach po dolaniach.
W pierwszym zbiorniku było \(12\) litrów wody, a po dolaniu \(6\) litrów było tam \(18\) litrów.
W drugim zbiorniku były \(3\) litry wody, a po dolaniu \(6\) litrów było tam \(9\) litrów.
Łącznie jest to więc \(18+9=27\) litrów.
Zadanie 28. (3pkt) Prostokąt \(ABCD\) podzielono na \(6\) kwadratów: jeden duży, dwa średnie i trzy małe, jak na rysunku.
Uzasadnij, że pole powierzchni dużego kwadratu jest większe niż połowa powierzchni prostokąta \(ABCD\).
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy zapiszesz zależności pomiędzy długościami boków kwadratów (Krok 1).
2 pkt
• Gdy obliczysz pole prostokąta (Krok 2.) oraz dużego kwadratu (Krok 3.), ale nie zakończysz dowodzenia.
LUB
• Gdy stwierdzisz, że dwa średnie kwadraty mają powierzchnię równą połowie dużego kwadratu, a trzy małe kwadraty mają powierzchnię mniejszą niż połowa kwadratu, ale nie zakończysz dowodzenia (czyli np. nie zapiszesz lub nie pokażesz na rysunku tego że łącznie te mniejsze kwadraty mają pole mniejsze od dużego kwadratu).
LUB
• Gdy nie uda Ci się przeprowadzić pełnego dowodzenia tylko dlatego, że po drodze popełniłeś błąd rachunkowy.
3 pkt
• Gdy przeprowadzisz pełne dowodzenie.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Oznaczmy sobie długość boku małego kwadratu jako \(x\). To będzie oznaczać, że duży kwadrat będzie mieć długość \(3x\), a średni kwadrat będzie mieć bok długości \(1,5x\):
Krok 2. Obliczenie pola prostokąta \(ABCD\).
Zgodnie z rysunkiem możemy powiedzieć, że nasz prostokąt ma boki długości \(5,5x\) oraz \(3x\), zatem jego pole powierzchni będzie równe:
$$P=5,5x\cdot3x \\
P=16,5x^2$$
Krok 3. Obliczenie pola dużego kwadratu.
Duży kwadrat ma bok długości \(3x\), zatem jego pole powierzchni będzie równe:
$$P=3x\cdot3x \\
P=9x^2$$
Krok 4. Zakończenie dowodzenia.
Duży kwadrat ma pole równe \(9x^2\).
Połowa pola prostokąta \(ABCD\) wynosi \(16,5x^2:2=8,25x^2\).
To oznacza, że pole dużego kwadratu jest rzeczywiście większe niż połowa prostokąta \(ABCD\).
Zadanie 29. (3pkt) Prostokątny pasek papieru pocięto na cztery części w sposób przedstawiony na rysunku 1. Z tych części ułożono figurę w kształcie kwadratu tak, jak pokazano na rysunku 2. Pole tego kwadratu jest równe \(36cm^2\).
Oblicz obwód paska papieru przed pocięciem.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz długość boku kwadratu (Krok 1).
2 pkt
• Gdy obliczysz wymiary paska.
LUB
• Gdy obliczysz wymiary czterech figur składających się na pasek (dwa prostokąty \(2cm\times4cm\) oraz dwa trapezy o podstawach \(4cm\) i \(6cm\) oraz wysokości \(2cm\)).
LUB
• Gdy otrzymasz błędny wynik w wyniku błędu rachunkowego.
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie długości boku kwadratu.
Kwadrat ma pole powierzchni \(36cm^2\), czyli ma bok długości \(\sqrt{36}=6cm\).
Krok 2. Obliczenie szerokości paska.
Nasz kwadrat ma bok długości \(6cm\) i na tę długość składają się trzy szerokości pociętego paska. To oznacza, że pasek miał szerokość:
$$6cm:3=2cm$$
Krok 3. Obliczenie długości paska.
Pole powierzchni paska oraz kwadratu są sobie równe, bo składają się z tych samych elementów. Skoro znamy szerokość paska, to ze wzoru na pole powierzchni możemy obliczyć jego długość:
$$2cm\cdot x=36cm^2 \\
x=18cm$$
Krok 4. Obliczenie obwodu paska.
Pasek ma szerokość \(2cm\) i długość \(18cm\), zatem jego obwód będzie równy:
$$Obw=2\cdot2cm+2\cdot18cm \\
Obw=4cm+36cm \\
Obw=40cm$$
Zadanie 30. (3pkt) Trzy sąsiadki zamówiły wspólnie kawę w sklepie internetowym. Kawa dla pani Malinowskiej miała kosztować \(120zł\), a dla pani Wiśniewskiej i pani Śliwińskiej – po \(90zł\). Jednak przy zakupie otrzymały rabat i za zamówioną kawę zapłaciły tylko \(260zł\). Ile pieniędzy powinna zapłacić każda z pań, aby jej wpłata była proporcjonalna do pierwotnej wartości zamówienia?
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
Gdy obliczysz udział w zakupach każdej z Pań (Krok 2.)
LUB
• Gdy obliczysz stosunek przyznanego rabatu do początkowej wartości zamówienia (\(\frac{40}{300}\)).
2 pkt
• Gdy otrzymasz błędny końcowy wynik tylko w wyniku błędu rachunkowego.
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie początkowej wartości zamówienia.
Pani Malinowska miała zapłacić \(120zł\), a Panie Wiśniewska i Śliwińska po \(90zł\), czyli razem Panie miały zapłacić:
$$120zł+90zł+90zł=300zł$$
Krok 2. Obliczenie udziału w zakupach każdej z Pań.
Pani Malinowska miała zapłacić \(120zł\) z łącznej kwoty \(300zł\), czyli jej udział w zakupach wyniósł \(\frac{120}{300}=\frac{4}{10}\)
Pani Wiśniewska miała zapłacić \(90zł\) z łącznej kwoty \(300zł\), czyli jej udział w zakupach wyniósł \(\frac{90}{300}=\frac{3}{10}\)
Pani Śliwińska miała zapłacić \(90zł\) z łącznej kwoty \(300zł\), czyli jej udział w zakupach wyniósł \(\frac{90}{300}=\frac{3}{10}\)
Krok 3. Obliczenie kwoty do zapłaty po otrzymaniu rabatu.
Kwota do zapłaty przez każdą z Pań ma być proporcjonalna do pierwotnej wartości zamówienia. Końcowy rachunek wyniósł \(260zł\), czyli:
Pani Malinowska powinna zapłacić \(\frac{4}{10}\cdot260zł=104zł\)
Pani Wiśniewska powinna zapłacić \(\frac{3}{10}\cdot260zł=78zł\)
Pani Śliwińska powinna zapłacić \(\frac{3}{10}\cdot260zł=78zł\)
Zadanie 31. (2pkt) Proste \(a\) i \(b\) są równoległe.
Półproste \(PA\) i \(PB\) przecinają te proste, w wyniku czego tworzą z nimi kąty ostre o miarach podanych na rysunku. Uzasadnij, że kąt \(APB\) jest prosty.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy poprowadzisz prostą przez punkt \(P\) i zapiszesz miarę przynajmniej jednego kąta odpowiadającego (I sposób).
LUB
• Gdy przedłużysz półprostą i zapiszesz miarę przynajmniej jednego kąta odpowiadającego w otrzymanym trójkącie (II sposób).
LUB
• Gdy wykorzystasz inne sposoby i korzystając z własności kątów odpowiadających, naprzemianległych lub przyległych wyznaczysz jakąś jedną miarę kąta.
2 pkt
• Gdy przeprowadzisz pełne dowodzenie.
Wyjaśnienie:
I sposób - przeprowadzając prostą przez punkt \(P\):
Jeżeli przez punkt \(P\) poprowadzimy prostą równoległą do prostych \(a\) oraz \(b\), to korzystając z własności kątów odpowiadających otrzymamy następującą sytuację:
Suma kątów \(27°+63°\) daje kąt \(90°\) i właśnie to należało udowodnić.
II sposób - przedłużając półprostą \(PB\):
Jeżeli przedłużymy półprostą \(PB\) tak aby przecięła się z prostą \(a\) to otrzymamy trójkąt \(ACP\) którego dwa kąty wyznaczymy z własności kątów:
\(|\sphericalangle CAP|=27°\) (kąt wierzchołkowy)
\(|\sphericalangle ACP|=63°\) (kąt odpowiadający)
To oznacza, że kąt \(CPA\) ma miarę:
$$180°-27°-63°=90°$$
Kąty \(CPA\) oraz poszukiwany przez nas \(APB\) są kątami przyległymi (czyli takimi których łączna miara wynosi \(180°\)). Skoro \(|\sphericalangle CPA|=90°\), to:
$$|\sphericalangle APB|=180°-90°=90°$$
Zadanie 32. (4pkt) W pojemniku znajdują się niebieskie, czarne i zielone piłeczki. Czarnych piłeczek jest o \(20\%\) mniej niż niebieskich, a niebieskich – o \(6\) mniej niż zielonych. Niebieskich i zielonych piłeczek jest łącznie o \(48\) więcej niż czarnych. Ile jest wszystkich piłeczek w tym pojemniku?
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy wprowadzisz poprawne oznaczenia stosując jedną niewiadomą (Krok 1.).
2 pkt
• Gdy zapiszesz poprawne równanie z jedną niewiadomą (Krok 2.).
3 pkt
• Gdy obliczysz poprawnie ilość piłeczek jednego koloru (Krok 3.).
4 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Wprowadzenie poprawnych oznaczeń.
Tutaj możemy tak naprawdę tworzyć bardzo różnorodne oznaczenia, ale patrząc na kontekst zadania to najprościej będzie chyba odnosić się zawsze do niebieskich piłek:
\(x\) - liczba niebieskich piłeczek
\(0,8x\) - liczba czarnych piłeczek
\(x+6\) - liczba zielonych piłeczek
Krok 2. Zapisanie i rozwiązanie równania.
Skoro niebieskich i zielonych piłeczek jest łącznie o \(48\) więcej niż czarnych, to powstaje nam równanie:
$$niebieskie+zielone=czarne+48 \\
x+(x+6)=0,8x+48 \\
2x+6=0,8x+48 \\
1,2x=42 \\
x=35$$
Krok 3. Obliczenie liczby poszczególnych piłeczek.
Wiemy już, że mamy \(35\) niebieskich piłeczek. Teraz musimy policzyć pozostałe kolory:
Czarne: \(0,8\cdot35=28\)
Zielone: \(35+6=41\)
Krok 4. Obliczenie łącznej liczby wszystkich piłeczek.
Wszystkich piłeczek mamy zatem:
$$35+28+41=104$$
Zadanie 33. (4pkt) Trójkąt przedstawiony na rysunku jest ścianą boczną ostrosłupa prawidłowego trójkątnego.
Oblicz pole powierzchni całkowitej tego ostrosłupa.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz wysokość ściany bocznej (Krok 2.).
LUB
• Gdy obliczysz wysokość trójkąta znajdującego się w podstawie (\(h=\sqrt{3}\)).
2 pkt
• Gdy obliczysz pole podstawy (Krok 1.).
LUB
• Gdy obliczysz pole ściany bocznej (Krok 3.).
3 pkt
• Gdy obliczysz pole podstawy (Krok 1.) oraz pole ściany bocznej (Krok 3.)
4 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie pola podstawy.
Wiemy, że ostrosłup jest ostrosłupem prawidłowym trójkątnym. To oznacza, że w podstawie musi znaleźć się trójkąt równoboczny. Z rysunku możemy od razu odczytać, że długość boku tego trójkąta znajdującego się w podstawie jest równa \(2cm\) (patrz rysunek), a skoro tak, to pole podstawy będzie równe:
$$P_{p}=\frac{a^2\sqrt{3}}{4} \\
P_{p}=\frac{2^2\sqrt{3}}{4} \\
P_{p}=\frac{4\sqrt{3}}{4} \\
P_{p}=\sqrt{3}[cm^2]$$
Krok 2. Obliczenie wysokości ściany bocznej.
Do obliczenia pola powierzchni całkowitej potrzebujemy znać jeszcze pola ściany bocznej. Aby ją obliczyć musimy poznać wysokość trójkąta i tu skorzystamy z Twierdzenia Pitagorasa oraz z własności trójkątów równoramiennych, która mówi nam że wysokość takiego trójkąta dzieli podstawę na dwie równe części.
Z Twierdzenia Pitagorasa otrzymamy:
$$1^2+h^2=7^2 \\
1+h^2=49 \\
h^2=48 \\
h=\sqrt{48}=\sqrt{16\cdot3}=4\sqrt{3}[cm]$$
Krok 3. Obliczenie pola powierzchni pojedynczej ściany bocznej.
Wiemy już, że w ścianie bocznej znajduje się trójkąt o podstawie \(2cm\) oraz wysokości \(4\sqrt{3}cm\), zatem jego pole powierzchni będzie równe:
$$P_{b}=\frac{1}{2}\cdot2\cdot4\sqrt{3} \\
P_{b}=1\cdot4\sqrt{3} \\
P_{b}=4\sqrt{3}[cm^2]$$
Krok 4. Obliczenie pola powierzchni całkowitej.
Na pole powierzchni całkowitej składają się jedna podstawa oraz trzy ściany boczne, zatem:
$$P_{c}=P_{p}+3P_{b} \\
P_{c}=\sqrt{3}+3\cdot4\sqrt{3} \\
P_{c}=\sqrt{3}+12\sqrt{3} \\
P_{c}=13\sqrt{3}[cm^2]$$
Zadanie 34. (2pkt) Jaskinię Książęcą może zwiedzić codziennie tylko dziesięć grup, które wchodzą po jednej w jednakowych odstępach czasu. Pierwsza grupa rozpoczyna zwiedzanie o 9:00, a ostatnia – o 16:30. Grupa harcerzy przyszła zwiedzić jaskinię o godzinie 13:25. Ile co najmniej minut harcerze będą czekali na wejście do jaskini?
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz czas pojedynczego zwiedzania (Krok 1.).
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie czasu pojedynczego zwiedzania jaskini.
Od 9:00 do 16:30 upływa \(7\) godzin \(30\) minut, czyli \(450\) minut.
W tym czasie jaskinię zwiedzi (czyli wejdzie i wyjdzie) \(9\) grup (dziesiąta grupa wejdzie o 16:30). To oznacza, że jedno zwiedzanie trwa:
$$450:9=50 minut$$
Krok 2. Obliczenie czasu czekania na wejście do jaskini.
Skoro czas zwiedzania wynosi \(50\) minut, to wejścia do jaskini prezentują się następująco:
I wejście: 9:00
II wejście: 9:50
III wejście: 10:40
IV wejście: 11:30
V wejście: 12:20
VI wejście: 13:10
VII wejście: 14:00
Harcerze przychodzą na miejsce o godzinie 13:25, więc będą musieli poczekać \(35\) minut.
Zadanie 35. (2pkt) Agnieszka zapisała liczbę czterocyfrową podzielną przez \(7\). Skreśliła w tej liczbie cyfrę jedności i otrzymała liczbę \(496\). Jaką liczbę czterocyfrową zapisała Agnieszka?
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy rozbijesz tę liczbę na sumę \(4900+6■\), ale nie wywnioskujesz końcowego rozwiązania.
LUB
• Gdy zapiszesz dzielenie pisemne \(496■:7\) i nie dojdziesz do końcowego rozwiązania.
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Liczbę zapisaną przez Agnieszkę możemy symbolicznie zapisać jako \(496■\). Generalnie nie mamy żadnej cechy podzielności liczb przez \(7\), która mogłaby nam pomóc w rozwikłaniu jaka to cyfra znajduje się na ostatnim miejscu tej liczby, ale możemy zauważyć, że ta nasza liczba to tak naprawdę suma \(4900+6■\). \(4900\) jest na pewno podzielne przez \(7\), więc musimy znaleźć liczbę dwucyfrową podzielną przez \(7\) w której cyfra dziesiątek jest równa \(6\). Taka jest tylko jedna liczba i jest to \(63\) i taka też będzie "końcówka" naszej czterocyfrowej liczby. To oznacza, że Agnieszka zapisała liczbę \(4963\).
Zadanie 36. (3pkt) Prostokąt o bokach długości \(12\) i \(6\) podzielono na dwa prostokąty (patrz rysunek).
Obwód jednego z prostokątów otrzymanych w wyniku podziału jest \(2\) razy większy od obwodu drugiego. Podaj wymiary prostokąta o mniejszym obwodzie.
Przyznaj sobie samodzielnie punkty, zgodnie z proponowaną punktacją
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy wprowadzisz poprawne oznaczenia (Krok 1.).
LUB
• Gdy dostrzeżesz, że po przesunięciu linii podziału suma obwodów otrzymanych figur nie zmieni się.
LUB
• Gdy metodą prób i błędów będziesz obliczać wymiary prostokątów.
2 pkt
• Gdy ułożysz poprawnie równanie (Krok 3.).
LUB
• Gdy obliczysz obwód mniejszego prostokąta (\(16cm\)).
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Skoro wyjściowy prostokąt ma wymiary \(12\times6\) to możemy wprowadzić następujące oznaczenia:
Krok 2. Obliczenie obwodów mniejszego i większego prostokąta.
Mniejszy prostokąt ma obwód równy:
$$Obw_{M}=2\cdot x+2\cdot6=2x+12$$
Większy prostokąt ma obwód równy:
$$Obw_{D}=2\cdot(12-x)+2\cdot6 \\
Obw_{D}=24-2x+12 \\
Obw_{D}=36-2x$$
Krok 3. Ułożenie i rozwiązanie równania.
Z treści zadania wiemy, że obwód dużego prostokąta jest dwukrotnie większy, zatem powstaje nam równanie:
$$Obw_{D}=2\cdot Obw_{M} \\
36-2x=2\cdot(2x+12) \\
36-2x=4x+24 \\
12=6x \\
x=2$$
Krok 4. Wyznaczenie wymiarów mniejszego prostokąta.
Patrząc się na rysunek pomocniczy widzimy, że nasz mniejszy prostokąt ma wymiary \(6\) i \(x\), czyli \(6\) i \(2\).
Poprzednie
Zakończ
Następne
super zadania :-)
spoko bardzo, polecam
Bardzo fajne zadania robimy z klasą
bardzo fajne zadania
Ale skąd się wzięło 1/2 w zadaniu 26 z informatora 2019 ja przepraszam bardzo?
Wzór na pole trójkąta to 1/2 razy a razy h. W naszym przypadku „a” jest równe 1/3a, natomiast „h” jest równe „a”, stąd mamy właśnie to całe mnożenie po lewej stronie 1/2*1/3a*a :)