Liczby ujemne możemy spotkać w wielu działaniach matematycznych, gdzie wykorzystywane jest dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie. Musimy więc poznać sposoby wykonywania tych działań oraz ewentualne pułapki, które będą na nas czyhać. Zacznijmy od dodawania i odejmowania.
Dodawanie liczb ujemnych
Na wstępie powiedzmy sobie czym jest proces dodawania. Przykładowo kiedy dodawaliśmy do siebie np. \(5+3\), to naszą czynność można byłoby zobrazować na osi liczbowej w następujący sposób:
Obrazowo rzecz ujmując widzimy, że dodawanie polega na przesuwaniu się na osi liczbowej w prawo o określoną liczbę miejsc. To brzmi może bardzo prosto, ale pozwoli nam to omówić jak wygląda dodawanie liczb ujemnych.
Startujemy od liczby \(-5\) i przesuwamy się o trzy miejsca w prawą stronę, co doprowadzi nas do punktu \(-2\) i taki też będzie wynik naszego dodawania:
$$-5+3=-2$$
Możemy więc zauważyć, że dodawanie liczby ujemnej polega tak naprawdę na jej odjęciu:
$$5+(-3)=5-3=2$$
I tu podobnie jak w powyższym przykładzie przesuniemy się w lewą stronę osi. Można powiedzieć, że kiedy dodajemy dwie liczby ujemne zachowujemy się tak, jakbyśmy dodawali dwie liczby dodatnie, stawiając na koniec znak minusa przed wynikiem.
$$(-5)+(-3)=(-5)-3=-8$$
Odejmowanie liczb ujemnych
Teraz analogicznie przystąpimy do odejmowania. Zanim to jednak nastąpi, przypomnijmy sobie jak wyglądało odejmowanie liczb dodatnich. Kiedy chcieliśmy wykonać działanie \(5-3\), to tak naprawdę przesuwaliśmy się na osi liczbowej w lewą stronę:
Podobnie będziemy zachowywać się przy odejmowaniu liczb ujemnych, ale musimy uważać na znaki.
Zaczynamy od liczby \(-5\) i przesuwamy się o trzy miejsca w lewo, co daje nam wynik \(-8\). W związku z tym:
$$-5-3=-8$$
I tu poznasz bardzo ważna zasadę związaną z liczbami ujemnymi – chcąc odjąć jakąś liczbę możemy dodać liczbę do niej przeciwną! Co to znaczy? Liczbą przeciwną do \(-3\) jest \(3\), więc zgodnie z naszą regułą:
$$5-(-3)=5+3=8$$
Tu korzystamy z wiadomości zdobytych przed chwilą (w piątym przykładzie). Matematycznie zapis ten będzie wyglądał w ten sposób:
$$-5-(-3)=-5+3=-2$$
Dwa minusy dają plus
Na pewno słyszałeś takie powiedzenie jak „dwa minusy dają plus”. Często odnosimy je do życia codziennego, ale wszystko wzięło się tak naprawdę z matematyki, a dokładniej z tego co przed chwilą robiliśmy. W piątym i szóstym przykładzie zamieniliśmy dwa minusy stojące obok siebie na jeden plus, dzięki czemu mogliśmy bez trudu rozwiązać dane równanie. Ta prosta regułka pozwoli Ci zapamiętać zasady rozwiązywania zadań, w których musimy odjąć liczbę ujemną.
Z poniższych tematów dowiesz się jak wykonać mnożenie i dzielenie liczb ujemnych, a także poćwiczysz dodawanie i odejmowanie:
