Rozszerzanie ułamków to czynność polegająca na pomnożeniu licznika i mianownika przez jednakową liczbę (różną od zera i jedynki). Z racji tego, że możemy wymnożyć licznik i mianownik przez dowolną liczbę, to tak naprawdę każdy ułamek zwykły da się rozszerzyć nieskończoną liczbę razy.
Po co wykonujemy rozszerzanie ułamków? Faktycznie dużo popularniejszą czynnością jest skracanie ułamków, natomiast rozszerzanie ułamków może przydać nam się do sprowadzenia ułamków do wspólnego licznika lub mianownika. Dzięki temu będziemy mogli wykonać np. dodawanie lub odejmowanie ułamków zwykłych, bądź też będziemy mogli porównać ze sobą dwa ułamki. Spójrzmy na konkretne przypadki i zobaczmy jak wykonać poprawnie rozszerzanie ułamków zwykłych.
Zgodnie z zasadą rozszerzania ułamków – aby tego dokonać musimy pomnożyć licznik i mianownik przez jednakową liczbę. Mamy więc całą masę możliwości wykonania takiego rozszerzenia, przykładowo:
$$\frac{2}{3}=\frac{2\cdot2}{3\cdot2}=\frac{4}{6} \\
\frac{2}{3}=\frac{2\cdot5}{3\cdot5}=\frac{10}{15} \\
\frac{2}{3}=\frac{2\cdot12}{3\cdot12}=\frac{24}{36}$$
Podobnie jak to miało miejsce w poprzednim przykładzie:
$$\frac{1}{4}=\frac{1\cdot2}{4\cdot2}=\frac{2}{8} \\
\frac{1}{4}=\frac{1\cdot3}{4\cdot3}=\frac{3}{12} \\
\frac{1}{4}=\frac{1\cdot5}{4\cdot5}=\frac{5}{20}$$
Tym razem mamy bardzo konkretną sytuację, czyli chcemy rozszerzyć ułamek \(\frac{3}{5}\) w taki sposób, by otrzymać postać w stylu \(\frac{■}{20}\). Niewiadomą pozostaje nam więc nasz licznik. Jak zatem rozwiązać ten przykład? Musimy się zastanowić przez ile trzeba pomnożyć piątkę znajdującą się w mianowniku, aby otrzymać \(20\). Oczywiście trzeba pomnożyć ten mianownik przez \(4\), bo \(5\cdot4=20\). Skoro tak, to zgodnie z zasadami rozszerzania ułamków także licznik musimy pomnożyć przez \(4\). W ten sposób otrzymamy:
$$\frac{3}{5}=\frac{3\cdot4}{5\cdot4}=\frac{12}{20}$$
To zadanie jest przykładem praktycznego zastosowania rozszerzania ułamków zwykłych. Aby porównać ułamki zwykłe musimy je rozszerzyć i to w taki sposób, aby jeden i drugi ułamek miał ten sam mianownik (tę operację nazywamy sprowadzaniem ułamków do wspólnego mianownika). Kiedy to zrobimy, to większym ułamkiem będzie ten, który ma większy licznik.
Jak się do tego zabrać? Musimy najpierw ustalić jaki powinien być ten nasz wspólny mianownik. W tym celu poszukujemy najmniejszej wspólnej wielokrotności (NWW) liczb \(3\) oraz \(10\). NWW w tym przypadku jest równe \(30\), zatem musimy rozszerzyć ułamki \(\frac{2}{3}\) oraz \(\frac{6}{10}\) w taki sposób, by w mianowniku miały liczbę \(30\). Zatem:
$$\frac{2}{3}=\frac{2\cdot10}{3\cdot10}=\frac{20}{30} \\
\frac{6}{10}=\frac{6\cdot3}{10\cdot3}=\frac{18}{30}$$
Zgodnie z tym co sobie ustaliliśmy – większym ułamkiem będzie ten, który przy wspólnych mianownikach ma większy licznik. Możemy więc powiedzieć, że \(\frac{20}{30}\gt\frac{18}{30}\), czyli tym samym \(\frac{2}{3}\gt\frac{6}{10}\).
pomogło:)
super
Fajne polecam : )
jest super, polecam bardzo pomaga, a ja klasówkę na stówkę zaliczę. :]
dziękuje temu kto stworzył tę stronkę
dobreee
dziękuje!! po feriach będę wszystko wiedziała bardzo pomogło!
bardzo pomocne dziękuję
bardzo pomaga
Dzięki pomogło
bardzo pomocne, po feriach będę wszystko umiał dzk
Bardzo pomocne polecam :)
Bardzo pomocne, Polecam;0
podoba mi się
Super, bardzo polecam, jeżeli ktoś chcę utrwalić sobie różne zagadnienia.
Bardzo pomocne. Z kartkówki dostałam +5 .
Będę Wszystko umiała. Dziękuję ❤❤
Jutro mam sprawdzian i ta stronka meeeega pomaga
i polecam wszystkim <3
pozdro z klasy 4c!
No i tak to można zdawać kartkóweczki na piąteczki ;)
Mam jutro spr i akurat wpadłam na tę stronkę dziękuję za jej stworzenie <3
Jest fajne mega pomogło
fajne jestem pozytywnie zaskoczona w ogóle nie rozumiałam ułamków a teraz już je rozumiem
Pomaga naprawdę przydatne polecam :)
dziękuje temu kto stworzył tę stronkę
Nawet pomocne dziękuję
Fajne polecam : ) Superka!
kozak z tego dostałem 5
jutro mam sprawdzian a ta strona bardzo pomaga
WRESZCIE rozumiem! Ta strona to jednym słowem zbawienie dla tych którzy mają problemy z matmą polecaaammm