Paweł wyciął z kartonu trójkąt prostokątny ABC o przyprostokątnych 12cm i 16cm

Paweł wyciął z kartonu trójkąt prostokątny \(ABC\) o przyprostokątnych \(12cm\) i \(16cm\) (rysunek I). Następnie połączył środki dłuższej przyprostokątnej i przeciwprostokątnej linią przerywaną równoległą do krótszej przyprostokątnej, a potem rozciął trójkąt \(ABC\) wzdłuż tej linii na dwie figury. Z tych figur złożył trapez \(PRST\) (rysunek II).



egzamin ósmoklasisty



Oblicz różnicę obwodów trójkąta \(ABC\) i trapezu \(PRST\).

Rozwiązanie

To zadanie rozwiążemy sobie na dwa sposoby:
I sposób - obliczając obwody trójkąta i trapezu.
Krok 1. Obliczenie długości boku \(BC\).
Korzystając z Twierdzenia Pitagorasa możemy obliczyć, że:
$$12^2+16^2=|BC|^2 \\
144+256=|BC|^2 \\
|BC|^2=400 \\
|BC|=20$$

Krok 2. Obliczenie obwodu trójkąta \(ABC\).
Trójkąt \(ABC\) ma obwód równy:
$$Obw_{ABC}=16cm+12cm+20cm=48cm$$

Krok 3. Obliczenie długości przecięcia.
Wiemy, że bok \(AC\) został podzielony przerywaną linią na dwie równe części, zatem powstała nam taka oto sytuacja:
egzamin ósmoklasisty

Trójkąt \(DEC\) jest trójkątem podobnym do \(ABC\) (mają jednakowe miary kątów). Skoro tak, to stosunek długości odpowiadających boków musi być jednakowy, zatem możemy ułożyć następującą proporcję:
$$\frac{|AB|}{|DE|}=\frac{|AC|}{|DC|} \\
\frac{12}{|DE|}=\frac{16}{8}$$

Mnożąc na krzyż otrzymujemy:
$$16\cdot |DE|=96 \\
|DE|=6$$

Krok 4. Obliczenie długości ramion trapezu.
Spróbujmy nanieść na nasz trapez te wszystkie długości, które już znamy:
Kluczowe miary tego trapezu wyglądają następująco:
egzamin ósmoklasisty

Do obliczenia obwodu trapezu brakuje nam jeszcze znajomości długości odcinków \(PT\) oraz \(SR\), czyli ramion trapezu. Te dwa odcinki są na pewno równej długości, bowiem jest to trapez równoramienny. Z Twierdzenia Pitagorasa jesteśmy w stanie wyliczyć długość ramienia \(PT\):
$$6^2+8^2=|PT|^2 \\
64+36=|PT|^2 \\
|PT|^2=100 \\
|PT|=10$$

Wyszło nam więc, że ramiona tego trapezu mają długość \(10cm\).

Krok 5. Obliczenie obwodu trapezu \(PRST\).
Znamy już wszystkie miary w trapezie, zatem dodając do siebie poszczególne długości otrzymamy obwód równy:
$$Obw_{PRST}=6cm+12cm+10cm+6cm+10cm=44cm$$

Krok 6. Obliczenie różnicy obwodów.
Skoro obwód trójkąta jest równy \(48cm\), a obwód trapezu to \(44cm\), to różnica obwodów wynosi:
$$48cm-44cm=4cm$$

II sposób - bez liczenia dokładnych wartości obwodów trójkąta i trapezu.
Moglibyśmy rozwiązanie tego zadania nieco uprościć, bowiem tak prawdę mówiąc to nie ma konieczności obliczania długości ramion trapezu, a tym samym nie ma konieczności obliczania dokładnych obwodów obydwu figur. Z rysunku wynika, że miara odcinka \(CB\) jest równa sumie długości ramion \(PT\) oraz \(SR\). Naszym zadaniem jest podanie jedynie różnicy między obwodem trójkąta i trapezu, więc skoro te odcinki są sobie równe to możemy je pominąć. W związku z tym wystarczyłoby dojść do trzeciego kroku z pierwszego sposobu rozwiązania i porównać sumę odcinków \(|AB|+|AC|\) z sumą \(|PR|+|TS|\). Skoro tak, to:
$$|AB|+|AC|=12cm+16cm=28cm \\
|PR|+|TS|=6cm+12cm+6cm=24cm$$

To oznacza, że różnica obwodów wynosi:
$$28cm-24cm=4cm$$

Odpowiedź

Różnica obwodów wynosi \(4cm\).

13 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
rcin1234M

Dzięki za takie dobre wytłumaczenie

kozak
Reply to  rcin1234M

Dzięki świetnie wytłumaczone

Maciej

Nie trzeba znać odcinka pt i sr ponieważ te ramiona to tak na prawdę przeciwprostokątna 20 z trójkąta z rysunku I tylko, że przecięta. Ogólnie suma tych ramion daje 20.No chyba, że się mylę

J

Skąd wiadomo, ze AC zostało podzielone na 2 równe kawałki?

.
Reply to  J

ponieważ w trapezie odcinki które powstają po przecięciu prostej są takiej samej długości ponieważ pokrywają się

lola

Z skąd wiadomo że tak będzie 8, gdzie jest informacja że jest to podzielone na 2 równe części?

Urszula

Jeszcze prościej można odcinek DE obliczyć z twierdzenia Pitagorasa- CD ma 8cm, CE ma 10cm

Urszula
Reply to  SzaloneLiczby

Jasne, miałam na myśli trzeci krok, czyli po obliczeniu BC. Wówczas całe zadanie oblicza się z twierdzenia Pitagorasa, jak ktoś zastosuje je w pierwszym kroku, to zakładam, że je zna i zastosuje w 2 kroku. To po prostu kolejny sposób na obliczenie tego zadania.