Matura poprawkowa z matematyki (poziom podstawowy) - Sierpień 2024
Zadanie 3. (2pkt) Wykaż, że dla każdej liczby naturalnej \(n\ge1\) liczba \((2n+5)^2+3\) jest podzielna przez \(4\).
Odpowiedź
Udowodniono, doprowadzając do postaci typu \(4(n^2+5n+7)\).
Wyjaśnienie:
Korzystając ze wzorów skróconego mnożenia, możemy naszą liczbę rozpisać w następujący sposób:
$$(2n+5)^2+3=4n^2+20n+25+3=4n^2+20n+28=4\cdot(n^2+5n+7)$$
Teraz powinniśmy dostrzec, że \(n^2+5n+7\) będzie sumą trzech liczb naturalnych, czyli wartość tego całego nawiasu jest dodatnia. Stojąca przed nawiasem czwórka informuje nas więc, że ta cała liczba będzie podzielna przez \(4\), a to co jest w nawiasie będzie po prostu wynikiem tego dzielenia, co należało wykazać.
Zadanie 4. (2pkt) Uzupełnij zdanie. Wybierz dwie właściwe odpowiedzi spośród oznaczonych literami A–F i wpisz te litery w wykropkowanych miejscach.
Prawdziwe są równości: \(.....\) oraz \(.....\)
A. \(log_{2}16+log_{2}9=log_{2}25\)
B. \(log_{2}16+log_{2}9=2\cdot log_{2}5\)
C. \(log_{2}16+log_{2}9=log_{2}144\)
D. \(log_{2}16+log_{2}9=log_{4}144\)
E. \(log_{2}16+log_{2}9=4+2\cdot log_{2}3\)
F. \(log_{2}16+log_{2}9=2\cdot log_{4}12\)
Wyjaśnienie:
W każdym podanym przykładzie mamy po lewej stronie jednakową sumę logarytmów, a celem naszego zadania jest tak naprawdę umiejętne wykorzystanie własności działań na potęgach i rozpisanie tej wartości na dwa różne sposoby. Sumę naszych logarytmów moglibyśmy rozpisać jako:
$$log_{2}16+log_{2}9=log_{2}144=log_{2}(16\cdot9)=log_{2}144$$
I taki wynik mamy w odpowiedzi C. Ale ten sam przykład moglibyśmy rozwiązać nieco inaczej. Moglibyśmy po prostu wyliczyć osobno wartości każdego z tych logarytmów (zwłaszcza z tego pierwszego logarytmu otrzymamy ładny wynik, bo skoro \(2^4=16\) to tym samym \(log_{2}16=4\)), co sprawi iż otrzymamy taką oto sytuację:
$$log_{2}16+log_{2}9=4+log_{2}3^2=4+2\cdot log_{2}3$$
Zadanie 5. (1pkt) Zbiorem wszystkich rozwiązań nierówności \(\dfrac{3(6-x)}{17}\le3\) jest przedział:
A. \((-\infty,-11)\)
B. \((-\infty,-11\rangle\)
C. \((-11,+\infty)\)
D. \(\langle-11,+\infty)\)
Wyjaśnienie:
Jednym z pierwszych kroków jaki powinniśmy poczynić przy rozwiązywaniu takich nierówności jest pozbycie się samej formy ułamka. W tym celu trzeba będzie przemnożyć obydwie strony nierówności przez \(17\), a całość obliczeń będzie wyglądać następująco:
$$\frac{3(6-x)}{17}\le3 \\
\frac{18-3x}{17}\le3 \\
18-3x\le51 \\
-3x\le33 \quad\bigg/:(-3) \\
x\ge-11$$
Zwróć uwagę, że dzieląc obydwie strony nierówności przez liczbę ujemną trzeba było zmienić znak na przeciwny. Otrzymany wynik oznacza, że interesują nas liczby, które są większe lub równe \(-11\), więc poszukiwanym przedziałem rozwiązań będzie \(\langle-11,+\infty)\).
Zadanie 6. (1pkt) Równanie \(\dfrac{x(x+5)(2-x)}{2x+4}=0\) w zbiorze liczb rzeczywistych ma dokładnie:
A. dwa rozwiązania: \((-5)\) oraz \(2\)
B. dwa rozwiązania: \((-5)\) oraz \(0\)
C. trzy rozwiązania: \((-5)\), \(0\) oraz \(2\)
D. cztery rozwiązania: \((-5)\), \((-2)\), \(0\) oraz \(2\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Zapisanie założeń.
Mamy równanie wymierne, czyli takie, w którego mianowniku znalazła się niewiadoma \(x\). W związku z tym, iż na matematyce nie istnieje dzielenie przez zero, to wartość mianownika musi być różna od zera, stąd też:
$$2x+4\neq0 \\
2x\neq-4 \\
x\neq-2$$
Krok 2. Rozwiązanie równania.
Teraz możemy przystąpić do rozwiązywania, a całość zaczynamy od standardowego wymnożenia obydwu stron przez wartość w mianowniku, zatem:
$$\frac{x(x+5)(2-x)}{2x+4}=0 \quad\bigg/\cdot(2x+4) \\
x(x+5)(2-x)=0$$
Otrzymaliśmy postać iloczynową. Aby wartość wyrażenia po lewej stronie była równa zero, to albo to co stoi przed nawiasem jest równe zero, albo któryś z nawiasów jest równy zero, zatem:
$$x=0 \quad\lor\quad x+5=0 \quad\lor\quad 2-x=0 \\
x=0 \quad\lor\quad x=-5 \quad\lor\quad x=2$$
Krok 3. Weryfikacja otrzymanych wyników.
Otrzymane wyniki musimy jeszcze zweryfikować z zapisanymi na początku założeniami. Okazuje się, że żadnego z rozwiązań nie musimy odrzucić, bo żadne nie jest równe \(-2\), stąd też możemy stwierdzić, że nasze równanie ma trzy rozwiązania: \((-5)\), \(0\) oraz \(2\).
Zadanie 7. (3pkt) Rozwiąż równanie \(x^3+5x^2-2x-10=0\).
Odpowiedź
\(x=\sqrt{2}\), \(x=-\sqrt{2}\) oraz \(x=-5\)
Wyjaśnienie:
Aby rozwiązać to równanie, najprościej będzie skorzystać z metody grupowania. Całość obliczeń będzie wyglądać następująco:
$$x^3+5x^2-2x-10=0 \\
x^2(x+5)-2(x+5)=0 \\
(x^2-2)\cdot(x+5)=0$$
Aby powyższe równanie było równe \(0\), to wartość któregoś z tych nawiasów musi być równa \(0\), zatem:
$$x^2-2=0 \quad\lor\quad x+5=0 \\
x^2=2 \quad\lor\quad x=-5 \\
x=\sqrt{2} \quad\lor\quad x=-\sqrt{2} \quad\lor\quad x=-5$$
Zadanie 8. (1pkt) Na rysunku, w kartezjańskim układzie współrzędnych \((x,y)\), przedstawiono interpretację geometryczną jednego z poniższych układów równań A–D.
Układem równań, którego interpretację geometryczną przedstawiono na rysunku, jest:
A. \(\begin{cases}
y=x+2 \\
y=2x-3
\end{cases}\)
B. \(\begin{cases}
y=-x+2 \\
y=2x-3
\end{cases}\)
C. \(\begin{cases}
y=x+2 \\
y=-2x-3
\end{cases}\)
D. \(\begin{cases}
y=-x+2 \\
y=2x+3
\end{cases}\)
Wyjaśnienie:
Nic nie stoi na przeszkodzie by wyznaczyć równania tych dwóch prostych (wystarczy odczytać z rysunku współrzędne dwóch punktów przez które taka prosta przechodzi i skorzystać albo ze wzoru z tablic albo z tak zwanej metody układu równań). Jednak w takich zadaniach bardzo często jesteśmy w stanie dojść do prawidłowej odpowiedzi analizując podany rysunek.
Po pierwsze powinniśmy dostrzec, że jedna prosta jest rosnąca, a druga malejąca. To oznacza, że jedna prosta powinna mieć dodatni współczynnik \(a\), natomiast druga powinna mieć ujemny. Odpada nam więc już pierwsza odpowiedź.
Po drugie - moglibyśmy dostrzec, że prosta malejąca przecina oś \(OY\) dla \(y=2\), co z kolei mówi nam, że ta prosta ma współczynnik \(b=2\). Ograniczamy się więc już tylko do odpowiedzi B oraz D. Prosta rosnąca przecina oś \(OY\) dla \(y=-3\) i tym samym mamy już pewność, że interesującym nas układem równań jest ten z odpowiedzi B.
Zadanie 9. (2pkt) Funkcja \(y=f(x)\) jest określona za pomocą tabeli:
Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz w każdą pustą komórkę tabeli właściwą odpowiedź, wybraną spośród oznaczonych literami A–E.
A. \(1\)
B. \(2\)
C. \(4\)
D. \(5\)
E. \(6\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Wartości funkcji odczytujemy z wiersza \(y\). Widzimy, że taką największą wartością przyjmowaną przez naszą funkcję będzie \(y=5\).
Krok 2. Rozwiązanie drugiej części zadania.
Miejsce zerowe to taki argument \(x\), dla którego funkcja przyjmuje wartość równą \(0\). Z tabelki wynika, że taka sytuacja ma miejsce dla \(x=4\).
Zadanie 10. (1pkt) Funkcja liniowa \(f\) jest określona wzorem \(f(x)=\frac{\sqrt{3}}{3}x-3\). W kartezjańskim układzie współrzędnych \((x,y)\) wykres funkcji \(y=f(x)\) jest prostą nachyloną do osi \(Ox\) pod kątem ostrym \(\alpha\).
Uzupełnij poniższe zdanie. Wpisz odpowiednią liczbę w wykropkowanym miejscu tak, aby zdanie było prawdziwe.
Sinus kąta \(\alpha\) jest równy \(...........\)
Odpowiedź
\(\frac{1}{2}\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ustalenie miary kąta \(\alpha\).
W tym zadaniu trzeba było skorzystać z rzadko stosowanej własności wzorów funkcji liniowych. Współczynnik kierunkowy \(a\) jest równy tangensowi kąta nachylenia prostej do osi \(Ox\). Mówiąc wprost, z własności funkcji liniowych wynika, że:
$$tg\alpha=\frac{\sqrt{3}}{3}$$
Z tablic trygonometrycznych możemy odczytać, że tangens przyjmuje taką wartość dla kąta o mierze \(30°\).
Krok 2. Obliczenie wartości sinusa.
Celem zadania jest podanie sinusa naszego kąta, czyli w tym przypadku sinusa kąta \(30°\). Z tablic trygonometrycznych możemy odczytać, że \(sin30°\) jest równy \(\frac{1}{2}\) i taka też będzie nasza odpowiedź.
Zadanie 11. (3pkt) Pusta bańka na mleko o pojemności \(10\) litrów ma masę \(6,5 kg\). Jeden litr mleka ma masę \(1,03 kg\). Niech \(x\) oznacza liczbę litrów mleka w tej bańce, a \(f(x)\) oznacza wyrażoną w kilogramach masę bańki wraz z mlekiem, gdzie \(x\in\langle0,10\rangle\).
Zadanie 11.1. (1pkt) Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Funkcja \(f\) jest malejąca.
Funkcja \(f\) nie ma miejsc zerowych.
Odpowiedź
1) FAŁSZ
2) PRAWDA
Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Im więcej litrów mleka, tym masa bańki jest większa. Czyli wraz ze wzrostem wartości argumentu \(x\) wzrasta nam wartość \(y\), co jest klasycznym przykładem funkcji rosnącej. Zdanie jest więc fałszem.
Krok 2. Ocena prawdziwości drugiego zdania.
Nawet jeśli w bańce nie będzie mleka, to sama bańka ma przecież swoją wagę równą \(6,5 kg\). Nie będziemy mieć więc sytuacji, w której waga bańki będzie równa \(0\), czyli nie będziemy mieć tym samym miejsc dla których funkcja przyjmie wartość równą \(0\). To oznacza, że ta funkcja nie ma miejsc zerowych, czyli zdanie jest prawdą.
Zadanie 11.2. (1pkt) Największa wartość funkcji \(f\) jest równa:
A. \(16,8\)
B. \(15,8\)
C. \(11,3\)
D. \(10,3\)
Wyjaśnienie:
Z treści zadania wynika, że do bańki zmieści się maksymalnie \(10\) litrów mleka. Waga tego mleka (w kilogramach) będzie zatem równa:
$$10\cdot1,03=10,3$$
Do tego musimy doliczyć masę samej bańki, która jest równa \(6,5 kg\). Tym samym cała pełna bańka, a tym samym największa wartość funkcji \(f\), będzie równa:
$$10,3+6,5=16,8$$
Zadanie 11.3. (1pkt) Funkcja \(f\) jest określona wzorem:
A. \(f(x)=6,5x+1,03\)
B. \(f(x)=1,03x+10\)
C. \(f(x)=10x+1,03\)
D. \(f(x)=1,03x+6,5\)
Wyjaśnienie:
Masa mleka jest równa \(1,03\cdot x\), czyli po prostu \(1,03x\). Do tego dochodzi nam stała masa samej bańki, która jest równa \(6,5\) kilograma. Możemy więc zapisać, że funkcja \(f\) będzie określona wzorem \(f(x)=1,03x+6,5\).
Zadanie 12. (3pkt) W kartezjańskim układzie współrzędnych \((x,y)\) przedstawiono fragment paraboli, która jest wykresem funkcji kwadratowej \(f\) (zobacz rysunek). Wierzchołek tej paraboli oraz punkty przecięcia paraboli z osią \(Ox\) układu współrzędnych mają obie współrzędne całkowite.
Zadanie 15. (1pkt) Trzywyrazowy ciąg \((2m-5, 4, 9)\) jest arytmetyczny. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B oraz odpowiedź 1., 2. albo 3.
Ten ciąg jest:
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie różnicy ciągu arytmetycznego.
Znając wartość drugiego i trzeciego wyrazu, możemy bez problemu obliczyć różnicę naszego ciągu:
$$r=a_{3}-a_{2} \\
r=9-4 \\
r=5$$
Krok 2. Obliczenie wartości pierwszego wyrazu.
Znając różnicę ciągu oraz wartość drugiego wyrazu, możemy obliczyć wartość pierwszego wyrazu:
$$a_{1}=a_{2}-r \\
a_{1}=4-5 \\
a_{1}=-1$$
Krok 3. Obliczenie wartości \(m\).
Skoro pierwszy wyraz jest równy \(-1\), to możemy zapisać, że:
$$2m-5=-1 \\
2m=4 \\
m=2$$
Tym samym jesteśmy w stanie stwierdzić, że nasz ciąg jest rosnący (bo ma dodatnią różnicę) oraz \(m=2\).
Zadanie 20. (2pkt) Podstawy trapezu prostokątnego \(ABCD\) mają długości: \(|AB|=12\) oraz \(|CD|=6\). Wysokość \(AD\) tego trapezu ma długość \(24\). Na odcinku \(AD\) leży punkt \(E\) taki, że \(|\sphericalangle BEA|=|\sphericalangle CED|\) (zobacz rysunek).
Oblicz długość odcinka \(BE\). Zapisz obliczenia.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Dostrzeżenie trójkątów podobnych i ustalenie skali podobieństwa.
Powinniśmy dostrzec, że trójkąty \(ABE\) oraz \(DCE\) są trójkątami podobnymi na podstawie cechy kąt-kąt-kąt (mają one jednakowy kąt przy wierzchołku \(E\) oraz są trójkątami prostokątnymi, więc i miara trzeciego kąta jest jednakowa). Wiemy, że analogiczne dwa boki mają długości odpowiednio: \(12\) oraz \(6\), więc jeśli przyjmiemy, że mniejszy trójkąt \(DCE\) jest trójkątem podstawowym, a większy \(ABE\) jest podobnym, to skala podobieństwa będzie równa:
$$k=\frac{12}{6} \\
k=2$$
Oczywiście moglibyśmy też przyjąć to podobieństwo na odwrót, co sprawiłoby, że \(k=\frac{1}{2}\) i wtedy konsekwentnie trzeba byłoby właśnie tę skalę brać do dalszych obliczeń.
Krok 2. Obliczenie długości boku \(AE\).
Ustaliliśmy już, że większy trójkąt ma boki \(2\) razy większe od mniejszego. Jeśli więc oznaczylibyśmy bok \(DE\) jako \(x\), to bok \(AE\) miałby długość \(2x\). Z treści zadania wynika, że suma tych boków jest równa \(24\), zatem:
$$x+2x=24 \\
3x=24 \\
x=8$$
Tym samym możemy stwierdzić, że \(|DE|=8\) oraz \(|AE|=2\cdot8=16\).
Krok 3. Obliczenie długości odcinka \(BE\).
Spójrzmy na trójkąt \(ABE\). Jest to trójkąt prostokątny, w którym znamy długości dwóch boków: \(12\) oraz \(16\). Poszukiwany bok \(BE\) jest przeciwprostokątną tego trójkąta, zatem z pomocą przyjdzie nam twierdzenie Pitagorasa:
$$12^2+16^2=|BE|^2 \\
144+256=|BE|^2 \\
400=|BE|^2 \\
|BE|=20 \quad\lor\quad |BE|=-20$$
Długość boku musi być oczywiście dodatnia, zatem zostaje nam \(|BE|=20\).
Zadanie 21. (4pkt) W kartezjańskim układzie współrzędnych \((x,y)\) przekątne równoległoboku \(ABCD\) przecinają się w punkcie \(S=(9, 11)\). Bok \(AB\) tego równoległoboku zawiera się w prostej o równaniu \(y=\frac{1}{2}x-1\), a bok \(AD\) zawiera się w prostej o równaniu \(y=2x-4\). Oblicz współrzędne wierzchołka \(B\). Zapisz obliczenia.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Narysujmy sobie przynajmniej szkic tej całej sytuacji, tak aby potem mieć lepszy obraz tego co trzeba będzie za chwilę policzyć. Sytuacja z treści zadania wygląda mniej więcej w ten sposób:
Krok 2. Wyznaczenie współrzędnych punktu \(A\).
Punkt A jest miejscem przecięcia się dwóch prostych podanych w treści zadania. Z geometrycznej interpretacji układu równań wynika, że poznamy współrzędne punkt \(A\) w momencie, gdy rozwiążemy następujący układ równań:
\begin{cases}
y=\frac{1}{2}x-1 \\
y=2x-4
\end{cases}
Korzystając z metody podstawiania, otrzymamy następujące równanie:
$$\frac{1}{2}x-1=2x-4 \\
-1,5x-1=-4 \\
-1,5x=-3 \\
x=2$$
Znamy już pierwszą współrzędną punktu \(A\). Aby poznać drugą współrzędną, wystarczy podstawić obliczone przed chwilą \(x=2\) do jednego z równań z układu, np. do drugiego:
$$y=2\cdot2-4 \\
y=4-4 \\
y=0$$
To oznacza, że \(A=(2;0)\).
Krok 3. Wyznaczenie współrzędnych punktu \(C\).
Przekątne równoległoboku przecinają się w połowie swojej długości, więc punkt \(S\) jest środkiem przekątnej \(AC\). Znamy współrzędne punktu \(A\), znamy też współrzędne środka \(S\), więc z poznaniem współrzędnych punktu \(C\) pomoże nam wzór na środek odcinka:
$$S=\left(\frac{x_{A}+x_{C}}{2};\frac{y_{A}+y_{C}}{2}\right)$$
Znając współrzędne obydwu punktów wystarczy podstawić te dane do wzoru. Dla przejrzystości obliczeń dobrze jest obliczyć sobie oddzielnie współrzędną iksową i igrekową:
$$x_{S}=\frac{x_{A}+x_{C}}{2} \\
9=\frac{2+x_{C}}{2} \\
18=2+x_{C} \\
x_{C}=16 \\
\quad \\
y_{S}=\frac{y_{A}+y_{C}}{2} \\
11=\frac{0+y_{C}}{2} \\
y_{C}=22$$
To oznacza, że \(C=(16;22)\).
Krok 4. Wyznaczenie równania prostej \(BC\).
Prosta \(BC\) będzie prostą równoległą do \(AD\), która będzie przechodzić przez wyznaczony przed chwilą punkt \(C\). Dwie proste są względem siebie równoległe tylko wtedy, gdy mają jednakowy współczynnik kierunkowy \(a\). Skoro prosta \(AD\) wyraża się równaniem \(y=2x-4\) to prosta \(BC\) będzie wyrażać się równaniem \(y=2x+b\). Brakujący współczynnik \(b\) poznamy podstawiając do tego wyrażenia współrzędne punktu \(C=(16;22)\), zatem:
$$22=2\cdot16+b \\
22=32+b \\
b=-10$$
Tym samym prosta \(BC\) wyraża się równaniem \(y=2x-10\).
Krok 5. Wyznaczenie współrzędnych punktu \(B\).
Punkt B będzie miejscem przecięcia się prostej \(AB\) oraz wyznaczonej przed chwilą prostej \(BC\). Musimy więc postąpić podobnie jak przy wyznaczeniu współrzędnych punktu \(A\), czyli rozwiązać następujący układ równań:
\begin{cases}
y=\frac{1}{2}x-1 \\
y=2x-10
\end{cases}
Korzystając z metody podstawiania, otrzymamy:
$$\frac{1}{2}x-1=2x-10 \\
-1,5x-1=-10 \\
-1,5x=-9 \\
x=6$$
Aby poznać drugą współrzędną punktu \(B\), wystarczy podstawić \(x=6\) do jednego z równań z układu, np. drugiego:
$$y=2\cdot6-10 \\
y=12-10 \\
y=2$$
Tym samym możemy stwierdzić, że \(B=(6;2)\).
Zadanie 23. (1pkt) W kartezjańskim układzie współrzędnych \((x,y)\) odcinek o końcach \(A=(-4,7)\) oraz \(B=(6,-1)\) jest średnicą okręgu \(O\). Okrąg \(O\) jest określony równaniem:
A. \((x-1)^2+(y-3)^2=41\)
B. \((x-5)^2+(y+4)^2=41\)
C. \((x-1)^2+(y+3)^2=41\)
D. \((x-5)^2+(y-4)^2=41\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie współrzędnych środka okręgu.
Skoro odcinek \(AB\) jest średnicą okręgu, to środek tego odcinka będzie jednocześnie środkiem okręgu. Środek odcinka \(AB\) o współrzędnych \(A=(x_{A};y_{A})\) oraz \(B=(x_{B};y_{B})\) możemy opisać wzorem:
$$S=\left(\frac{x_{A}+x_{B}}{2};\frac{y_{A}+y_{B}}{2}\right)$$
Podstawiając dane z treści zadania, otrzymamy:
$$S=\left(\frac{-4+6}{2};\frac{7+(-1)}{2}\right) \\
S=\left(\frac{2}{2};\frac{6}{2}\right) \\
S=(1;3)$$
Krok 2. Zapisanie równania okręgu.
Równanie okręgu zapisujemy jako \((x−a)^2+(y−b)^2=r^2\), gdzie \(a\) oraz \(b\) to współrzędne środka okręgu \(S=(a;b)\), natomiast \(r\) to promień okręgu. Teoretycznie powinniśmy jeszcze obliczyć długość promienia (co byłoby możliwe, bo przecież to jest połowa odcinka \(AB\)), ale nie ma takiej potrzeby, bo wszystkie z podanych odpowiedzi mają tą samą wartość \(r^2\), więc jesteśmy w stanie rozwiązać to zadanie bez znajomości długości promienia. Przyjmując więc, że \(r^2=41\), możemy stwierdzić, że nasz okrąg wyraża się równaniem:
$$(x-1)^2+(y-3)^2=41$$
Zadanie 29. (2pkt) Dane są dwa zbiory: \(C={0, 4, 5, 7, 9}\) oraz \(D={1, 2, 3}\). Losujemy jedną liczbę ze zbioru \(C\), a następnie losujemy jedną liczbę ze zbioru \(D\). Oblicz prawdopodobieństwo zdarzenia \(A\) polegającego na tym, że suma wylosowanych liczb będzie większa od \(9\). Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
\(p=\frac{4}{15}\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie liczby wszystkich zdarzeń elementarnych.
Losujemy jedną z pięciu liczb z pierwszego zbioru i jedną z trzech liczb drugiego wzoru, zatem zgodnie z regułą mnożenia wszystkich zdarzeń elementarnych będziemy mieć \(|Ω|=5\cdot3=15\).
Krok 2. Obliczenie liczby zdarzeń sprzyjających.
Chcemy, by suma wylosowanych liczb była większa od \(9\). Wypiszmy zatem pasujące pary liczb, które taką sumę dadzą. Nie będzie to trudne, bo wystarczy zauważyć, że z liczbami \(0\), \(4\) oraz \(5\) nie utworzymy żadnej takiej pary.
$$(7,3); (9,1); (9,2); (9,3)$$
Są więc tylko \(4\) takie pary, a to oznacza, że \(|A|=4\).
Krok 3. Obliczenie prawdopodobieństwa.
$$P(A)=\frac{|A|}{|Ω|}=\frac{4}{15}$$
Zadanie 30. (3pkt) Suma dwóch nieujemnych liczb rzeczywistych \(x\) oraz \(y\) jest równa \(12\). Wyznacz \(x\) oraz \(y\), dla których wartość wyrażenia \(2x^2+y^2\) jest najmniejsza. Oblicz tę najmniejszą wartość. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
\(x=4\) oraz \(y=8\), a najmniejsza wartość jest równa \(96\)
Wyjaśnienie:
Krok 1. Zapisanie równań.
Z treści zadania wynika, że suma dwóch liczb ma być równa \(12\), czyli:
$$x+y=12 \\
y=12-x$$
Dodatkowo od razu możemy zapisać założenia do naszego zadania. Liczby muszą być nieujemne, a jednocześnie ich suma jest równa \(12\), więc każda z tych liczb musi być większa lub równa \(0\) i jednocześnie mniejsza lub równa \(12\). Zapisalibyśmy więc założenie, że \(x\in\langle0;12\rangle\) oraz \(y\in\langle0;12\rangle\).
Krok 2. Zapisanie wzoru funkcji \(f(x)\).
Kluczem do sukcesu będzie zapisanie wartości wyrażenia z użyciem jednej zmiennej, czyli zmiennej \(x\). Aby tego dokonać, wystarczy podstawić wyznaczone \(y=12-x\) do wyrażenia \(2x^2+y^2\), otrzymując:
$$2x^2+(12-x)^2= \\
=2x^2+144-24x+x^2= \\
=3x^2-24x+144$$
Teraz całość musimy potraktować jako funkcję kwadratową, więc moglibyśmy zapisać, że \(f(x)=3x^2-24x+144\).
Krok 3. Wyznaczenie wartości \(x\) oraz \(y\).
Wykresem funkcji kwadratowej jest parabola, a tutaj ta parabola będzie mieć ramiona skierowane do góry, ponieważ współczynnik kierunkowy \(a=3\) jest większy od zera.
Chcemy się dowiedzieć, dla jakiego \(x\) ta wartość będzie najmniejsza, a wiemy, że parabola skierowana ramionami do góry osiągnie swoją najmniejszą wartość w wierzchołku. Aby obliczyć tę wartość, musimy skorzystać ze wzoru na współrzędną \(x_{W}\) (często oznaczaną też jako \(p\)):
$$x_{W}=\frac{-b}{2a} \\
x_{W}=\frac{-(-24)}{2\cdot3} \\
x_{W}=\frac{24}{6} \\
x_{W}=4$$
To oznacza, że najmniejsza wartość będzie przyjmowana wtedy, gdy \(x=4\). Od razu możemy obliczyć jaka będzie wartość \(y\). W tym celu wystarczy skorzystać z równania zapisanego w pierwszym kroku, czyli:
$$y=12-4 \\
y=8$$
Krok 4. Wyznaczenie najmniejszej wartości.
Największą pułapką tego zadania jest to, że obliczona przed chwilą wartość \(y=8\) to nie jest najmniejsza wartość funkcji. Musimy zwrócić uwagę, że \(x\) oraz \(y\) to liczby, dla których ta najmniejsza wartość jest przyjmowana, więc trzeba byłoby teraz podstawić \(x=4\) oraz \(y=8\) do tego wyrażenia i sprawdzić jaki wynik otrzymamy:
$$2\cdot4^2+8^2=2\cdot16+64=32+64=96$$
Równie dobrze można byłoby skorzystać z naszej funkcji \(f(x)=3x^3-24x+144\) i obliczyć \(f(4)\), co wyglądałoby następująco:
$$f(4)=3\cdot4^2-24\cdot4+144 \\
f(4)=3\cdot16-96+144 \\
f(4)=48-96+144 \\
f(4)=96$$
nie była taka zła! sporo zadań wiedziałam jak zrobić, jak obliczyć, chociaż nie wykonałam tego jednego zadania otwartego z 4 punktami, mogłam jeszcze spróbować, ale nie byłam w stanie, bo czasu bardzo mało i skupiłam się na innych, żeby pomyśleć i sprawdzić; dziękuję Panu za tworzenie takiej wspaniałej stronki, znam ją od podstawówki, ponieważ moja wychowawczyni była nauczycielką matematyki i zawsze robiliśmy zadania z Pana strony [: mam także Pana książkę i wszystko ładne jest oraz przejrzyste
Wielkie dzięki za te miłe słowa! :) Trzymam kciuki za jak najlepszy wynik :)
wygląda na to, że zdane, a jeszcze zadania otwarte egzaminator będzie sprawdzał <3 chyba się popłaczę ze szczęścia, dziękuję jeszcze raz! mam wątpliwości co do zadania 13, czy nie zaszła pomyłka przy wpisywaniu? bo liczyłam i mi wyszło aż 15 i teraz nie wiem, które dobrze
Zadanie jest na pewno rozwiązane poprawnie ;) No i gratuluję pokonania trudności i zdania matury! :)
już rozumiem, bardzo przepraszam, to ja nie doczytałam :D
Nie mogę się doczekać żeby zobaczyć jak okropnie poszło tym razem
W 7 z minusem zamiast plusem przepisałem xDd
Nie przejmuj się, zdarza się najlepszym! :D
Czy będą wrzucone odpowiedzi do poprawki formuły 2015?
Będą, ale najpierw muszę zrobić formułę 2023 ;)
A kiedy i gdzie?
Odpowiedzi są już tutaj: https://szaloneliczby.pl/matura-podstawowa-poprawkowa-matematyka-sierpien-2024-stara-matura-odpowiedzi/
W 1 nie będzie 3?
Nie, tutaj jest 5 liczb całkowitych ;)
oki, już wszystko wiem :) dzięki
A jakie to liczby? Myślałem, że -1; 0; 1
Jeszcze -3 oraz -2 ;)
Nie powinno być w 8 odpowiedzi B?
Tak tak, źle wpisałem odpowiedź do systemu ;) Dzięki za czujność!
A będą rozwiązania do starej formuły skoro do nowej rozwiązania już podane?
Właśnie zabieram się za rozwiązywanie, a odpowiedzi będą tutaj: https://szaloneliczby.pl/matura-podstawowa-poprawkowa-matematyka-sierpien-2024-stara-matura-odpowiedzi/
jest szansa na odpowiedzi z formuły 2015?
Tak, odpowiedzi są tutaj: https://szaloneliczby.pl/matura-podstawowa-poprawkowa-matematyka-sierpien-2024-stara-matura-odpowiedzi/
W wielu zadaniach pomyliłem się. np. w 7 pomyliłem się z plusami i minusami ale wynik jednak taki sam wyszedł. Nie wiem czy dadzą mi za to 3 pkt
W 26 ten ostrosłup nie powinien mieć 13 wierzchołków?
Nie :) Jeśli ostrosłup ma 12 ścian (czyli ma jedną podstawę oraz 11 ścian bocznych), to znaczy, że w podstawie jest jedenastokąt. No a ostrosłup mający jedenastokąt w podstawie będzie miał n+1 wierzchołków, czyli 12 wierzchołków :)
czy dostane jakiekolwiek punkty jesli w zadaniu z równaniem za 3pkt rozpisałem wszystko dobrze, ale pisząc wyniki zapomniałem napisać V2 i -V2? zamiast tego napisałem -2 i 2. wynik -5 jest tez zapisany, na szczęście poprawnie;)
Tak, powinieneś dostać za to 2 punkty :)
mam takie pytanko, jeśli chodzi o zadanie 7 – czy jest szansa na punkt, jeśli zrobiłam wszystko dobrze oprócz tego, że nie napisałam tych rozwiązań z pierwiastkami, a jedynie -5? bo co do tamtych to źle zrobiłam, bo nie wiem czemu, ale rozwaliłam to w taki sposób, że wyciągnęłam x przed nawias, a to trzeba było zrobić tak jak powyżej :(
Tak, powinny być za to 2 punkty :)
Są błędy. W zad. 8 powinno być B, natomiast w zad. 16 odp. to 7/25. Pozdrawiam!
Tak, w zadaniu 8 jest B, tu jest wszystko dobrze :) W zadaniu 16 na pewno odpowiedzią nie będzie 7/25 ;)
czy w zadaniu 10 odpowiedz 3/6 zostanie uznana czy tylko 1/2?
Zostanie uznane ;)
Wiadomo kiedy cke opublikuje klucz z punktacją poprawki?
Pewnie na początku września :)
Czy w zadaniu 15 nie było wcześniej odpowiedzi A2?
Tak, to jest A2, źle zaprogramowałem przenosząc zadania do systemu, ale szybko poprawiłem – dzięki wszystkim za czujność :D
Co jeśli w zadaniu 29 mam dobra odpowiedz ale nie jest ona wykonana sposobem matematycznym? zaliczą?
No ale skąd masz tą dobrą odpowiedź? ;)
Obliczyłam i rozpisałam to zadanie na logikę
Jeśli tak, to nie powinno być problemu, o ile sposób jest dobry ;)
Czy w zad 10 uznają odp 30 stopni zamiast 1/2?
No to jest ciekawe pytanie, pewnie wiele osób zrobiło ten błąd, ale moim zdaniem punktów niestety nie będzie…
Udało się!
Jak wyliczyć to y=1/2x-1 w 21 zadaniu?
To jest równanie prostej podanej w treści zadania ;)
Faktycznie, nie doczytałam, dziękuję za pomoc
dziękuję bardzo za rozwiązania, na pewno pomogą w przygotowaniach