Bok kwadratu ABCD ma długość równą 12

Bok kwadratu \(ABCD\) ma długość równą \(12\). Punkt \(S\) jest środkiem boku \(BC\) tego kwadratu. Na odcinku \(AS\) leży punkt \(P\) taki, że odcinek \(BP\) jest prostopadły do odcinka \(AS\).

Oblicz długość odcinka \(BP\). Zapisz obliczenia.

Rozwiązanie

Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.
Sytuacja z treści zadania wyglądać będzie następująco:
matura z matematyki

Krok 2. Obliczenie długości odcinka \(AS\).
Wiemy, że bok kwadratu ma długość \(12\), więc \(|AB|=12\), natomiast odcinek \(BS\) ma połowę tej długości, czyli \(|BS|=6\). Możemy więc skorzystać teraz z twierdzenia Pitagorasa i obliczyć długość odcinka \(AS\):
$$12^2+6^2=|AS|^2 \\
144+36=|AS|^2 \\
|AS|^2=180 \\
|AS|=\sqrt{180} \quad\lor\quad |AS|=-\sqrt{180}$$

Ujemny wynik oczywiście odrzucamy, bo długość boku musi być dodatnia. Zostaje nam zatem \(|AS|=\sqrt{180}\), co moglibyśmy jeszcze rozpisać jako \(\sqrt{36\cdot5}=6\sqrt{5}\).

Krok 3. Dostrzeżenie podobieństwa trójkątów i ustalenie skali podobieństwa.
Spójrzmy na trójkąty \(ABS\) oraz \(BPS\). Są to trójkąty podobne, co możemy stwierdzić na podstawie cechy kąt-kąt-kąt (wystarczy zauważyć, że oba trójkąty są prostokątne, a dodatkowo mają jeden kąt wspólny przy wierzchołku \(S\), co oznacza, że wszystkie kąty w tych dwóch trójkątach mają jednakowe miary). Dla lepszego zobrazowania, możemy sobie narysować te dwa trójkąty osobno (uwaga na oznaczenia wierzchołków!):
matura z matematyki

W jednym i drugim trójkącie znamy długości przeciwprostokątnych: \(6\) oraz \(6\sqrt{5}\), no i widzimy wyraźnie, że duży trójkąt ma w takim razie boki \(\sqrt{5}\) razy większe od małego trójkąta. Moglibyśmy więc zapisać, że \(k=\sqrt{5}\).

Krok 4. Obliczenie długości boku \(BP\).
Korzystając ze skali podobieństwa moglibyśmy zapisać, że:
$$|BP|\cdot k=|BA| \\
|BP|\cdot\sqrt{5}=12 \\
|BP|=\frac{12}{\sqrt{5}}$$

Otrzymany wynik jest jak najbardziej poprawny, ale dobrze byłoby jeszcze usunąć niewymierność z mianownika, zatem:
$$|BP|=\frac{12\cdot\sqrt{5}}{\sqrt{5}\cdot\sqrt{5}}=\frac{12\sqrt{5}}{5}$$

Odpowiedź

\(|BP|=\frac{12\sqrt{5}}{5}\)

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments